PRAVILNIK O SPECIJALIZACIJAMA I UŽIM SPECIJALIZACIJAMA ZDRAVSTVENIH RADNIKA I ZDRAVSTVENIH SARADNIKA

13. Grudna hirurgija

pet godina
(60 meseci)

Cilj specijalizacije Opšte grudne hirurgije (Torakalne hirurgije) je organizovanje teorijske edukacije i praktične obuke lekara na specijalizaciji koji bi po završenoj obuci i položenom ispitu stekli zvanje lekara specijalista opšte grudne hirurgije - opšti torakalni hirurg.

Svrha planske edukacije je formiranje opšteg grudnog hirurga (torakalnog hirurga) koji bi bio osposobljen da sprovodi i unapređuje hiruršku praksu u oblasti dijagnostike, operativnog lečenja i kliničke kontrole torakohirurških bolesnika.

Trajanje specijalizacije

Specijalizacija iz Opšte grudne hirurgije (Torakalne hirurgije) traje 5 godina - 60 meseci i sastoji se iz dva dela. Prvi deo se odnosi na Opštu hirurgiju (u trajanju od 1 godine), a drugi deo se odnosi na Opštu grudnu hirurgiju (u trajanju od 4 godine).

Svakom lekaru na specijalizaciji (specijalizantu) se određuje mentor za celokupan specijalistički staž (univerzitetski nastavnik sa više od 10 godina specijalističkog staža u oblasti Opšta grudna hirurgija). Za pojedine oblasti mentor može odrediti komentore (nastavnike, doktore ili magistre nauka sa više od 10 godina specijalističkog staža u Opštoj grudnoj hirurgiji), radi pomoći u edukaciji specijalizanata.

Izbor imenovanog mentora se vrši po nalogu Medicinskog fakulteta.

Prvi deo specijalizacije (1 godine - 12 meseci) specijalizant provodi u ustanovi u kojoj se radi Opšta hirurgija (instituti, klinike, odeljenja) i koje imaju uslove za edukaciju iz oblasti opšte hirurgije po propisanom planu specijalizacije.

Drugi deo specijalizacije (4 godine - 48 meseci) specijalizant provodi u Univerzitetskoj ustanovi u kojoj se radi Opšta grudna hirurgija (instituti, klinike) i koje imaju uslove za realizaciju propisanog plana specijalizacije iz Opšte grudne hirurgije.

Ukoliko se specijalizacija obavlja u ustanovi u kojoj se ne može u celosti realizovati staž specijalizacije po predviđenom planu (nije moguća primena odgovarajućih dijagnostičkih i operativnih procedura), potrebno je obezbediti da specijalizant određeni vremenski period provede u drugim torakohirurškim institucijama u zemlji, ili eventualno u inostranstvu, u vremenu predviđenom programom specijalizacije.

Vreme provedeno van institucije se računa u specijalistički staž, ukoliko je specijalizant dobio zadovoljavajuću ocenu od nadležnog rukovodioca ustanove u kojoj je obavio deo specijalizacije.

Ukoliko specijalizant želi da provede veći de specijalizacije na kardiovaskularnoj ili na hirurgiji jednjaka - dopunska edukacija, isto mu se može omogućiti u dogovoru sa mentorom, ali u trajanju ne manje i ne više od 1 (jedne) godine za oblast za koju je više zainteresovan.

Za sve kandidate je obavezno da u toku specijalističkog staža i kruženja polože usmeno ili pismeno kolokvijum iz oblasti koju su savladali. Na osnovu generalne podele ključnih naučnih oblasti koje obuhvata specijalizacija iz Grudne hirurgije to bi značilo polaganje kolokvijuma iz sledećih 7 (sedam) oblasti:

- Opšta hirurgija

- Hirurgija pluća

- Kardiovaskularna hirurgija

- Hirurgija jednjaka

- Radiološka i ultrazvučna dijagnostika

- Pulmologija

- Anestezija i reanimacija

Sve kolokvijume kandidati bi polagali pred odgovornim mentorom ili pred komisijom koju sačinjavaju samo zvanično imenovani mentori za odgovarajuću oblast. Pismeni test bi sačinili imenovani mentori. U svakom testu pojedinačno mora biti najmanje 20-30 pitanja.

Sadržaj specijalizacije

1. Početni (opšti) deo specijalizacije se odnosi na edukaciju iz Opšte hirurgije i korespodentnih hirurških disciplina od interesa za grudnu hirurgiju.

Ovaj deo specijalizacije traje 1 godinu (12 meseci).

Legenda: p - posmatra; a - asistira, o - operiše

Kandidat je obavezan da savlada bazična teorijska, kao i temeljna praktična znanja o mehanizmima biološke odbrane organizma od infekcije, o patogenim mikroorganizmima, kao prouzrokovačima infekcije uopšte, o prevenciji i lečenju hemoterapeuticima, antibioticima i o imunizaciji. Posebnu pažnju treba obratiti na pojedine grupe i sojeve kao što su: stafilokokne infekcije, streptokokne infekcije, erizipel, antraks, infekcije izazvane gram negativnim bacilima, klostridijalne i druge anaerobne infekcije, aktinomikotične infekcije, infekcije izazvane gran negativnom florom, gljivične i virusne infekcije.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Edukacija:

- Funkcionalna anatomija lokomotornog aparata

- Osnovni pojmovi o etiopetogenezi povreda (mehanizmi nastanka, klasifikacije)

- Reanimacija i terapija šoka kod traumatizovanih i politraumatizovanih

- Dijagnostički postupci u traumatologiji (grudni koš, abdomen, retroperitoneum, duge kosti)

- Osnovna ultrazvučna dijagnostika povreda trbuha, retroperitoneuma, grudnog koša

- Konzervativno lečenje preloma kostiju

- Traumatski i hemoragijski šok

- Druge vitalne sistemske komplikacije traume (tromboembolija, masna emobolija, respiratorne komplikacije, digestivni poremećaji, hidroelektrolitiski disbalanas, postraumatske psihoze i druga delirantna stanja)

- Priprema vitalno ugroženog bolesnika za operativno lečenje

- Postoperativna nega bolesnika

- Indikacije za urgentnim operativnim zahtevima u traumi i politraumi

- Komplikacije preloma kostiju

- Infekcije na kostima

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz hirurgije uha, grla i nosa. Izučava osnove i praktične primene neinvazivne i invazivne dijagnostike i hirurške eksploracije regiona vrata, lariksa, gornjih disajnih puteva i traheje i pljuvačnih žlezda. Stiče i usvaja praktična znanja iz endoskopskih metoda vezanih za navedenu regiju kao i primenu ultrasonografije u dijagnostici lezija u vratnoj regiji.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant stiče i usvaja teorijska i praktična znanja iz hirurgije dojke i tumora kože. Izučava osnove i praktične primene neinvazivne i invazivne dijagnostike i hirurške eksploracije regiona dojke i aksile. Izučava osnove dijagnostike i terapije najčešćih primarnih tumora kože, posebno melanoma.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant stiče i usvaja teorijska i praktična znanja iz endokrine hirurgije. Izučava posebno, osnove i praktične primene neinvazivne i invazivne dijagnostike i hirurške eksploracije zbog lezija tireoidee, paratireoidee i nadbubrežnih žlezda. Upoznaje se sa osnovnim indikacijama i vrstama hirurških pristupa i intervencija kod simpatektomije.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant savladava osnovna teorijska znanja iz oblasti kliničke patologije i uzima učešće u kliničkim autopsijama. Takođe, savladava osnove pojedinih histopatoloških tehnika kao i tumačenje histopatoloških preparata iz oblasti koju specijalizira.

2. Posebni deo specijalizacije odnosi se na edukaciju iz Opšte grudne hirurgije i traje 4 godine (48 meseci):

Legenda: p - posmatra; a - asistira, o - operiše

Spisak stručnih oblasti iz Hirurgije pluća:

- Embriologija, anatomija i morfologija pluća

- Dijagnostika u grudnoj hirurgiji

- Preoperativna procena faktora rizika kod torakohirurških bolesnika

- Hirurške tehnike i incizije u grudnoj hirurgiji i standardne resekcije pluća

- Postoperativni period (komplikacije i postoperativna nega operisanih)

- Zid grudnog koša

- Hirurške bolesti dijafragme

- Oboljenja pleure

- Dijagnostika i hirurško lečenje najčešćih oboljenja traheje

- Plućne infekcije

- Kongenitalne anomalije i lezije strukture pluća

- Tumori pluća (karcinom pluća, retki tumori pluća, metastaze ekstratorakalnih tumora u plućima, sekundarni primarni i metastatski karcinom, superior sulcus tumor, benigni tumori pluća)

- Medijastinum

- Torakalna trauma

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Spisak stručnih oblasti iz kardiovaskularne hirurgije:

- Kardiovaskularna dijagnostika

- Ekstrakorporalna cirkulacija i hirurgija urođenih srčanih mana

- Hirurgija aorte i supraaortnih grana

- Hirurgija perikarda i tumora pluća

- Hirurgija perifernih arterija i hirurgija venskog sistema

- Povrede srca i krvnih sudova

- Postoperativna intenzivna terapija i reanimacija

Specijalizant savladava teorijska znanja: Anatomija i patološka anatomija srca i krvnih sudova, fiziologija i patofiziologija kardiovaskularnog sistema, hemodinamika i hemodinamski monitoring, neinvazivna i invazivna kardiovaskularna dijagnostika, klinička kardiologija i angiologija, indikacije i priprema bolesnika za operativno lečenje.

Edukacija:

- Kardiološka ambulanta (EKG dijagnostika)

- Ehokardiografski kabinet (EHO, stress EHO, i dopler dijagnostika srca)

- Kabinet nuklearne medicine (kardioscintigrafija i kardioscan)

- Radiološki kabinet (periferne angiografije, ednovaskularni stent, NMR i skener u kardiovaskularnoj dijagnostici)

- Vaskularna laboratorija (EHO i doppler vaskularna dijagnostika)

- Kateterizaciona laboratorija (kateterizacija srca, aortografija, ventrikulografija, koronarografija, elektrofiziološka dijagnostika i interventne kardiološke procedure - balon dilatacija, stentovi)

- Pejsmejker centar (dijagnostika poremećaja srčanog ritma - 24h EKG Holter monitorinig, pejsmejker kontrole).

Specijalizant savladava teorijska znanja: Ekstrakorporalna cirkulacija i monitoring, mašine za EKK cirkulaciju i delovi EKK sistema, intraoperativna protekcija miokarda, hemodinamski i biohemijski monitoring, tehnike kardiopulmonlanog bypassa (parcijalni, totalni, cirkulatorni arest), asistirana cirkulacija i mehanička potpora cirkulacije.

Specijalizant savladava teorijska znanja: Anatomija i patološka anatomija, fiziologija i patofiziologija urođenih srčanih mana kod dece i odraslih, specifičnost dijagnostike urođenih srčanih mana, klinička pedijatrijska kardiologija i indikacije za operativno lečenje.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant savladava teorijska znanja: Etiopatogeneza, morfologija, dijagnostika, klinika i lečenje akutnih i hroničnih formi stenozantno-okluzivne i aneurizmatske bolesti, disekcija i drugih patoloških stanja aorte.

Edukacija:

- Hirurško rešavanje akutne disekcije ascedentne aorte

- Hirurško rešavanje aneurizme ascedentne aorte i luka aorte

- Hirurško rešavanje aneurizme torakalne aorte

- Hirurško rešavanje torakoabdominalne aneurizme

- Hirurško rešavanje hroničnih aneurizmi abdominalne aorte

- resekcija aneurizme i interpozicija infrarenalnog grafta

- resekcija aneurizme i aortoilijakalni ili aortobifemoralni bypass

- Hirurško rešavanje rupturiranih aneurizmi abdominalne aorte

- Hirurško rešavanje stenozantno-okluzivne bolesti aortoilijačne regije

- aortoilijakalni ili aortobifemoralni bypass

- Hirurško rešavanje stenozantno-okluzivne bolesti visceralnin grana abdominalne aorte

- Hirurško rešavanje komplikacija nakon rekonstruktivnog zahvata na abdominalnoj aorti (infekcije, aortoenterične fistule, pseudoaneurizme)

- Konvencionalna karotidna endarteriektomija

- Everziona karotidna endarteriektomija

- Anatomske i ekstraanatomske rekonstrukcije arterija luka aorte

- Hirurgija TOSa (resekcija vratnog ili prvog rebra, skalenskog mišića)

Specijalizant savladava teorijska znanja: Etiopatogeneza i klinika akutnih i hroničnih formi perikarditisa, indikacije i tehnike operativnog ili neoperativnog rešavanja, klinika, etiopatogeneza tumora srca (miksoma) i timusa i tehnike operativnog rešavanja.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant savladava teorijska znanja: Etiopatogeneza, morfologija, dijagnostika, klinika, oblici lečenja i tehnike operacije stenozantno-okluzivne bolesti perifernih arterija (sutura, TEA, "patch", interpozicija grafta, "bypass") kao i tzv. konsenzus dokumenta (dijabetsko stopalo, kritička ishemija ekstremiteta, aneurizme poplitealne arterije itd., vrste aloplastičnih graftova, komplikacije i načini rešavanja. Specijalizant se upoznaje i sa etiopatogenezom, dijagnostikom, klinikom, konzervativnim i operativnim lečenjem površnih varikoziteta, tromboflebitisa, postflebotskog sindroma, ulkusomkrurisom, arteriovenskim malformacijama.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant savladava teorijsko znanje: Dijagnostika, klinika i hirurški tretman izolovanih i kombinovanih povreda srca i krvnih sudova, principi zbrinjavanja politraume.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

(tehnike: ligatura, sutura, patch plastika, interpozicija grafta, bypass)

- Hirurško rešavanje povreda srca

2.2.2.7. POSTOPERATIVNA INTENZIVNA TERAPIJA I REANIMACIJA

Tokom specijalističkog staža iz kardiovaskularne hirurgije specijalizant je u obavezi da kontinuirano savladava teorijska i praktična znanja iz oblasti postoperativne intenzivne terapije i reanimacije: Arteficijalna ventilacija i respiratorni monitoring, EKG i hemodinamski monitoring, tretman srčane slabosti (intraaortna balon pumpa), privremeni spoljni pejsmejker i defibrilator u tretmanu aritmija srca, bilans tečnosti i elektrolita, biohemijski i acido-bazni monitoring, supstitucija koloida i kristaloida, kontrola drenova, monitoring diureze, RTG kontrola, gastrointestinalna sukcija, kontrola periferne cirkulacije i temperature, kontrola neuroloških funkcija i znakova infekcije.

Spisak stručnih oblasti Hirurgija jednjaka:

- Anatomija, fiziologija i dijagnostika oboljenja jednjaka

- Operativne metode u lečenju oboljenja jednjaka

- Trauma jednjaka

- Benigna oboljenja jednjaka

- Kongenitalne anomalije jednjaka

- Inflamatorna oboljenja jednjaka

- Kardijalna inkompetencija i udružen gastroezofagealni refluks

- Oboljenja motorike jednjaka

- Divertikuloza jednjaka

- Gasroezofagealni refluks

- Benigna striktura jednjaka

- Baretov ezofagus

- Benigni tumori, ciste i duplikature jednjaka

- Maligna oboljenja jednjaka

- Karcinom jednjaka

- Karcinom jednjaka i gastroezofagealnog prelaza

Specijalizant savladava osnovna znanja iz embriologije, anatomije i limfne drenaže jednjaka.

Edukacija:

- Fiziologija i fiziološke metode ispitivanja jednjaka

- Ispitivanje pH kod oboljenja jednjaka

- Radiološka ispitivanja jednjaka

- Radioizotopske metode ispitivanja jednjaka

- Endoskospske metode kod oboljenja jednjaka

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant se upoznaje sa radiološkim dijagnostičkim metodama koje se primenjuju u dijagnostici lezija i oboljenja organa smeštenih u grudnom košu.

Edukacija:

- Standardna radiografija i tomografija grudnog koša

- Kompjuterizovana tomografija grudnog koša i gornjeg sprata abdomena i retroperitoneuma - CT

- Magnetna rezonancija grudnog koša (medijastinum, meka tkiva, kičma) - MR

- Pozitron emisiona tomografija - PET sken

- Scintigrafija skeleta i pluća

- Ultrasonografija abdomena, srca i toraksa

- Transezofagealna ultrasonografija

- Metode invazivne radiološke dijagnostike.

Spisak veština koje savladava specijalizant:

Specijalizant se upoznaje sa osnovnim metodama koje se primenjuju u funkcionalnoj dijagnostici pluća.

Edukacija:

- Spirometrija - bronhdilatacijski testovi

- Telesna pletizmografija

- Gasne analize - arterijska punkcija

- Difuzija i testovi difuzije

- Testovi zamaranja

- Kardiopulmonalni rizici za torakohirurške operacije

- Kardiopulmonalni testovi pre operacije

- Hronična opstruktivna bolest i mere fizikalne pripreme za plućnu resekciju

- Opstrukcija velikih disajnih puteva i mere fizikalne pripreme i postoperativne terapije

- Primena antibiotika, bronhodilatatora, analgetika i kardiogene terapije kod bolesnika pre i posle torakohirurške operacije

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz regionalne, opšte i kombinovane anestezije. Izučava osnovne procene i pripreme bolesnika za planirani hirurški zahvat. Savladava osnove kardio-pulmonalne reanimacije.

Edukacija:

- Procena i priprema bolesnika za planirani hirurški zahvat

- Kardiopulmonalna reanimacija

- Priprema i provera respiratora

- Primena arteficijalne ventilacije i stavljanje bolesnika na arteficijelnu ventilaciju

- Monitoring vitalnih funkcija kod bolesnika na respiratoru

- Privremeni pejsmejker - indikacije za primenu i primena

- Defibrilator - indikacije za primenu i primena

- Respiratorna fizikalna terapija

- Specifičnosti anestezioloških postupaka kod standardnih plućnih resekcija, resekcije traheje, bronhoplastičnih plućnih resekcija, kod resekcije i rekonstrukcije karine traheje, kod dekortikacije pluća i kod operacija kada se primenjuje VATS.

- Mere reanimacije i kontrole ventilacije kod serijskih preloma rebara

- Transfuzija krvi - indikacije, kontrola i komplikacije

- Intravenska nadoknada volumena tečnosti - indikacije, izbor fizioloških rastvora

Spisak veština koje savladava specijalizant:

- Uvođenje bolesnika u opštu anesteziju

DODATAK

Pored navedenog programa koji je u skladu sa savremenim stremljenjima u grudnoj hirurgiji i utemeljeno na dobrom iskustvu tradicije koja postoji u našoj zemlji, specijalizantima se preporučuje:

- Sticanje iskustva u radu naučno-istraživačke laboratorije, posebno u metodologiji naučno-istraživačkog rada, pisanju naučnih publikacija, načinu prezentacije kliničkih i laboratorijskih rezultata studijskog ispitivanja. Iskustvo ove vrste se preporučuje za hirurga u trajanju do najviše dve godine.

- Stručno usavršavanje u svetskim centrima koji se bave transplantacionom hirurgijom pluća. Ova vrsta edukacije bi trebalo da bude u trajanju od najkraće jedne godine, a namenjena je mladim specijalistima koji nisu stariji od 38 godina. Podrazumeva se da su kandidati za ovu vrstu postspecijalističke edukacije dobri poznavaoci osnovne hirurške struke, posebno da su saradnici ili već i nastavnici medicinskog fakulteta. Edukacija ove vrste treba da se organizuje u vidu državne stipendije koja obavezuje kandidate da stečena znanja primene u zemlji.

Uopšteno govoreći, transplantacioni program vezan za transplantaciju dela pluća, jednog plućnog krila ili sukcesivno oba plućna krila, se primenjuje u brojnim centrima u Evropi i u svetu, posebno u SAD. Iskustva u ovoj oblasti su značajna i brojna i ova hirurška disciplina ima svoje značajno mesto u hirurškoj praksi.

14. Ortopedska hirurgija i traumatologija

pet godina
(60 meseci)

Cilj i namena specijalizacije

Ortopedska hirurgija i traumatologija je medicinska oblast koja se bavi izučavanjem, posmatranjem, dijagnostikom i lečenjem genskih, urođenih, razvojnih i stečenih mana, oboljenja i povreda lokomotornog aparata cele životne dobi. Cilj specijalizacije je osposobljavanje ortopedskog hirurga da usvojenim teorijskim znanjem i stečenim veštinama može zbrinuti i lečiti većinu bolesnika sa malformacijama, oboljenjima i povredama lokomotornog aparata. Ovo podrazumeva dijagnostiku, prevenciju, kritičnu odluku za operativno ili neoperativno lečenje i multidisciplinarnu saradnju.

Delokrug rada

Ova specijalnost obuhvata dijagnostiku, prevenciju, lečenje, rehabilitaciju i praćenje naslednih, razvojnih i stečenih malformacija, metaboličkih stanja, neoplazmi, oboljenja i povreda svih struktura koje pripadaju lokomotornom aparatu: kože, potkožnog tkiva, mišića sa tetivama, kostiju, zglobova, perifernih nerava i magistralnih krvnih sudova. Obavezna je bliskost sa graničnim oblastima reumatologija, neurologija, fizijatrija, endokrinologija, vaskularna hirurgija i onkologija. Treba imati odgovarajuća znanja iz anesteziologije, transfuziologije, urologije, opšte grudne, plastične i neurohirurgije.

Predmet izučavanja

Nasledna stanja, razvojne mane, stečene malformacije, povrede, infekcije (specifične i nespecifične), zapaljenja, neoplazme, metabolička stanja, endokrina oboljenja degenerativna oboljenja, vaskularne nekroze, posledice vaskularne insuficijencije, vaskularna oboljenja, oboljenja krvi, biomehanički poremećaji, procena invalidnosti, stepena telesnog oštećenja, saradnja u izradi proteza i ortoza, planiranje i sprovođenje fizikalne terapije, preoperativna priprema, saradnja sa anesteziologom, internistom i postoperativno praćenje.

Dijagnostika

Podrazumeva: klinički pregled (posmatranje, uzimanje podataka, klinički testovi, obim pokreta, jednakosti i simetričnosti delova tela), standardne radiografije, CT, NMR, sonografija, scintigrafija, EMG, mijelografija, kontrastna snimanja, opšte i posebne laboratorijske analize, punkcije, biopsije, artroskopije, neurološki i vaskularni testovi.

Lečenje

Može biti neoperativno: medikamentno, fizikalne procedure, repozicije. Imobilizacije, redresmani, imunoterapija, protetisanje.

Operativno lečenje: incizije, ekcizije, kiretaže, krvave repozicije, osteotiksacije, korektivne osteotomije, amputacije, artrodeze, artroplastike, artroskopije, egalizacione procedure, mio i tenotomije, transpozicije i translokacije, osteoplastike, sekvestrektomije, protočna drenaža, deliberacije, kapsulotomije, sinovijektomije, tumorektomije, biopsije, transplantati (kožni, lokalni, slobodni, fasciukutani, fasciomuskularni, kostni, tetivni) i mikrohirurške tehnike.

Provera znanja

Tokom cele specijalizacije, što podrazumeva I i II deo, specijalizant je obavezan da svoje znanje i veštine proveri - dokaže kod mentora i određenih nastavnika u vidu prikaza slučajeva, radom u operacionoj sali, dijagnostikom, diferencijalnom dijagnostikom i polaganjem kolokvijuma iz svih segmenata.

Obavezni kolokvijumi su:

1. Ortopedska propedevtika i hirurški postupci

2. Dečja ortopedija

3. Neuroortopedija

4. Onkoortopedija

5. Oboljenja i povrede kičmenog stuba

6. Oboljenja i povrede gornjeg ekstremiteta

7. Oboljenja i povrede šake i rekonstruktivna mikrohirurgija

8. Oboljenja i povrede karlice, kuka i natkolenice

9. Oboljenja i povrede kolena

10. Oboljenja i povrede potkolenice, skočnog zgloba i stopala

11. Pseudoartoze, koštani defekti, transplantati i koštana banka

Specijalizacija Ortopedske hirurgije i traumatologije traje 5 godina. Pri tome specijalizant prvo savladava opšti deo, u trajanju 2 godine, a zatim i posebni deo (u trajanju od 3 godine koji se mora sprovesti u nastavnim bazama Medicinskog fakulteta pod mentorstvom nastavnika koji ispituju pojedine kolokvijume).

POČETNI (OPŠTI) DEO SPECIJALIZACIJA (obavezan je za sve hirurške specijalnosti u trajanju od 2 godine, a može se obaviti u regionalnoj zdravstvenoj ustanovi ili u specijalizovanoj univerzitetskoj klinici odn. institutu).

(LEGENDA: a - asistira; o - operiše)

1.1. Hirurške infekcije 2 meseca

Kandidat je obavezan da savlada bazična teorijska, kao i temeljna praktična znanja o mehanizmima biološke odbrane organizma od infekcije, o patogenim mikroorganizmima, kao prouzrokovačima infekcije uopšte, o prevenciji i lečenju hemoterapeuticima, antibioticima i o imunizaciji. Posebnu pažnju treba obratiti na pojedine grupe i sojeve kao što su: stafilokokne infekcije, streptokokne infekcije, erizipel, antraks, infekcije izazvane gram-negativnim bacilima, klostridijalne i dr. anaerobne infekcije, aktinomikotične infekcije, infekcije izazvane gram-negativnom florom, gljivične i virusne infekcije.

Tokom praktične edukacije, specijalizant je dužan da uradi sledeće:

1.2. Abdominalna hirurgija 7 meseci

Tokom ovog dela specijalizacije, specijalizant treba da savlada i usvoji temeljna teoretska i praktična znanja iz dijagnostike, diferencijalne dijagnostike i lečenja svih akutnih abdominalnih stanja (sindrom peritonitisa, sindrom ileusa i sindrom intraabdominalnog krvarenja).

Tokom ovog dela specijalizacije specijalizant je dužan da uradi sledeće:

1.3. Traumatologija 9 meseci

Tokom ovog dela specijalizacije, specijalizant treba da savlada sledeća teorijska znanja:

- funkcionalna anatomija lokomotornog aparata

- osnovni pojmovi o etiopatogenezi povreda (mehanizmi nastanka, klasifikacije)

- reanimacija i terapija šoka kod traumatizovanih i politraumatizovanih

- dijagnostički postupci u traumatologiji (grudni koš, duge kosti)

- savladavanje osnova ultrazvučne dijagnostike povreda trbuha

- konzervativno lečenje preloma kostiju

- traumatski i hemoragijski šok

- druge vitalne sistemske komplikacije traume (tromboembolija, masna embolija, respiratorne komplikacije, digestivni poremećaji, hidro-elektrolitski disbalans, posttraumatske psihoze i dr. delirantna stanja)

- priprema bolesnika za operativno lečenje

- postoperativna nega bolesnika

- operativni zahvati na koštano-zglobnom sistemu

- indikacije za urgentnim operativnim zahvatima u traumi i politraumi

- komplikacije preloma kostiju

- infekcije na kostima

Specijalizant je takođe dužan da uradi sledeće hir. procedure:

1.4. Anesteziologija sa reanimatologijom 2 meseca

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz regionalne, opšte i kombinovane anestezije. Izučava osnove procene i pripreme bolesnika za planirani hirurški zahvat. Savladava osnove kardio-pulmonalne reanimacije.

Specijalizant je takođe dužan da uradi sledeće:

- uzimanje učešća u 50 opštih anestezija

- procena i priprema 15 pacijenata za planirani hir. zahvat

- sudelovanje u 5 kardio-pulmonalnih reanimacija

- učestvuje u izvođenju 25 regionalnih anestezija

- plasiranje 10 centralnih venskih katetera (CVK)

1.5. Hirurška intenzivna terapija 2 meseca

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz oblasti intenzivne nege hirurških bolesnika.

1.6. Opekotine 1 mesec

Specijalizant usvaja znanja iz sledećih oblasti:

- pružanje prve pomoći kod opekotina

- transport opečenih

- primarna obrada svežih opekotina

- ocena i procena težine i stepena opečene površine

- patofiziologija opekotina

- mehanizam zarastanja opekotina

- terapija opekotinskog šoka

- urgentne hirurške procedure kod opekotina

- ekscizija opekotinske rane

- uzimanje i konzerviranje slobodnih kožnih transplantata

- indikacije za upotrebu slobodnih kožnih transplantata

- teoretske osnove formiranja slobodnih kožnih transplantata iz kulture tkiva

- akutna tubulska nekroza kao indikacija za akutnu hemodijalizu

- opekotine disajnih puteva

- negativni energetski bilans kod opečenih bolesnika

- imunološki aspekt kod opečenih

- hemijske opekotine i antidoti

- masovne opekotine, opekotine u politraumi, opekotine u ratu

Specijalizant odrađuje sledeće operativne procedure i zahvate:

1.7. Patologija 1 mesec

Specijalizant savladava osnovna teorijska znanja iz oblasti kliničke patologije i uzima učešće u kliničkim autopsijama. Takođe savladava osnove pojedinih histopatoloških tehnika kao i tumačenje histopatoloških preparata iz oblasti koju specijalizira.

Nakon završenog opšteg dela, specijalizant, kako je već navedeno, pred 3-članom komisijom (mentor i dva člana), polaže glavni kolokvijum (ocena se upisuje u specijalistički indeks), i on predstavlja uslov za dalji nastavak specijalizacije iz opšte hirurgije.

2. Opšta ortopedija 6 meseci

2.1. Spisak znanja i veština kojima student specijalističke nastave treba ovlada tokom specijalizacije iz ortopedije:

- poznavanje fiziologije mišića, tetiva, hrskavice, kostiju i zglobova;

- poznavanje anatomije ekstremiteta i kičmenog stuba sa krvnim sudovima i živcima;

- poznavanje biomehanike lokomotornog sistema;

- poznavanje koštane građe i embrionalnog razvoja skeleta;

- poznavanje srastanja kosti, normalno i poremećeno;

- poznavanje posebnih znakova kod ortopedskih bolesti;

- poznavanje tehnike ortopedskog pregleda i posebnih testova;

- poznavanje dijagnostike lokomotornog sistema laboratorijskim i vizualizacionim metodama;

- poznavanje uobičajenih ortopedskih pristupa na ekstremitetima i kičmenom stubu;

- poznavanje osnovnih principa fizikalne terapije i rane postoperativne rehabilitacije;

- poznavanje nastajanja komplikacija, prepoznavanje komplikacija i poznavanje procedura lečenja komplikacija;

- ovladavanje tehnikama ortopedske repozicije preloma kostiju i repozicije iščašenih zglobova;

- ovladavanje tehnikom postavljanja gipsane imobilizacije i upotrebe ortoza;

- ovladavanje tehnikom punkcije zglobova, burzi i cističnih formacija;

- poznavanje i lečenje sportskih povreda mekih tkiva i kostiju kao i prelome kod zamora;

- poznavanje koštanozglobnih infekcija, načini lečenja i rehabilitacije;

- poznavanje urođenih oboljenja i deformiteta ekstremiteta i kičmenog stuba;

- poznavanje metaboličkih i endokrinih oboljenja koštano-zglobnog sistema;

- poznavanje autoimunih oboljenja koštanozglobnog sistema;

- poznavanje degenerativnih bolesti zglobova i kičme;

- poznavanje afekcija epifiza;

- poznavanje lečenja loše sraslih preloma, nesraslih preloma i pseudoartroza;

- poznavanje oboljenja mišića (miopatije), perifernih krvnih sudova, perifernih živaca i kičmene moždine;

- poznavanje benignih i malignih tumora lokomotornog sistema;

- poznavanje tehnika amputacija, problema sa patrljcima i mogućnosti protetisanja;

- poznavanje protetskih pomagala za ortopedske pacijente;

- poznavanje medicinskih veštačenja u ortopediji i propisa zdravstvenog osiguranja.

2.2. Dijagnostički postupci, ispitivanje i lečenje, opšta ortopedija i koštanozglobna traumatologija:

- Samostalno izvođenje Rtg dijagnostike standardnim radiografijama u dve projekcije koštanozglobnog sistema uključujući i specijalna snimanja u određenim pozicijama, snimanja sa kontrastima (artrografije, fistulografije) najmanje kod 300 pacijenata.

- Samostalno postavljanje indikacija za CT i osteodenzimetriju, njihova analiza i tumačenje kod 200 bolesnika;

- Samostalno postavljanje indikacija za MR i scintigrafiju, njihova analiza i tumačenje;

- Samostalno obavljanje ultrazvučne dijagnostike, interpretacija nalaza i usklađivanje sa kliničkom slikom kod 300 pacijenata;

- Samostalno vođenje (praćenje) i dokumentovanje 100 oformljenih istorija bolesti;

- Samostalno izvođenje 20 funkcionalnih ispitivanja kod razvojnog poremećaja kuka;

- Samostalno vođenje 30 slučajeva konzervativnog lečenja urođenih i stečenih deformacija;

- Samostalno izvođenje 50 kompresivnih zavoja, fiksacionih zavoja, gipsanih poveski (zavoja) tipa longete i cirkularnih, kao i upotrebom plastičnih materijala,

- Samostalno izvođenje manuelne repozicije iščašenih velikih i malih zglobova kod 30 pacijenata;

- Samostalno izvođenje manuelne repozicije preloma kod 150 pacijenata,

- Samostalno izvođenje lokalne i regionalne anestezije kod 30 bolesnika;

- Samostalno izvođenje specijalnih tehnika ubrizgavanja kontrasta i lekova u cilju dijagnostike i terapije kod 150 pacijenata;

- Samostalno izvođenje punkcija i drenaže zglobova, burzi i formiranih šupljina u cilju dijagnostike i lečenja kod 40 pacijenata;

- Samostalno postavljanje indikacija za fizikalnu terapiju kod 100 pacijenata uz neposredno praćenje i dokumentovanje toka lečenja različitim fizikalnim procedurama i korišćenjem ortopedskih pomagala i aparata.

- Samostalno izvođenje i dokumentovanje programa podučavanja i prevencije kod pacijenata u cilju očuvanja njihovog zdravlja;

- Samostalno postavljanje indikacija za nošenje ortopedskih pomagala, aparata, proteza i ortoza kod 50 pacijenata uz neposredno praćenje uzimanja mera, izrade, postavljanja i nošenja pomagala, proteza, ortoza i aparata;

- Samostalno dokumentovanje za 50 pacijenata upotrebe drugih pomagala kao što su invalidska kolica, pomagala za svakodnevni život, uključujući i profesionalnu reedukaciju;

- Samostalno dokumentuje 50 individualnih programa medicinske, socijalne i profesionalne rehabilitacije obuhvatajući i pravne aspekte;

- Samostalno dokumentovanje dijagnostike i razmatranje diferencijalne dijagnostike kod psihosomatskih stanja, iz područja ortopedije 5 kod pacijenata;

- Samostalno indikovanje i izvođenje osnovnih laboratorijskih analiza, njihova interpretacija i korelacija sa kliničkim nalazom;

- Samostalno izvođenje pojedinih procedura u domenu nege i prevencije komplikacija hospitalizovanih pacijenata (urinarni kateter, prevencija i lečenje dekubita);

- Samostalno indikovanje i uzimanje pojedinih uzoraka za laboratorijsko ispitivanje (brisevi, biopsije), kao i specijalna laboratorijska ispitivanja telesnih tečnosti i tumačenje nalaza u poređenju sa kliničkom slikom.

3. Specijalna ortopedija 30 meseci (2 godine i 6 meseci)

3.1. Kičmeni stub - 6 meseci

3.1.1. Spisak znanja i veština kojima student specijalističke nastave treba da ovlada u okviru neoperativnog lečenja deformacija, oboljenja i povreda kičmenog stuba:

- neoperativno lečenje deformacija kičmenog stuba (ortozama, gipsanim miderima - EDF, reklinacioni mideri)

- neoperativno lečenje preloma i luksacija torakalne i lumbalne kičme bez neuroloških ispada (Belerov gips);

- neoperativno lečenje preloma i luksacija vratne kičme halo trakcijom i gipsanom minervom;

- neoperativno lečenje infekcija torakalnog i lumbalnog segmenta kičmenog stuba gipsevima ili miderima

3.1.2. Spisak znanja i veština kojima student specijalističke nastave treba da ovlada u okviru operativnog lečenja deformacija, oboljenja i povreda kičmenog stuba

- operativno lečenje preloma i luksacija vratne kičme;

- operativno lečenje preloma i luksacija torakolumbalne kičme:

- operativno lečenje tumora kičmenog stuba-biopsije i stabilizacije segmenata.

- operativno lečenje deformiteta kičmenog stuba uključujući i uzimanje koštanih grefona sa ilijačne kriste;

- operativno lečenje infekcija kičmenog stuba

3.2. Gornji ekstremitet - 12 meseci (1 godina)

3.2.1 Opšte hirurške tehnike i principi lečenja oboljenja i povreda gornjeg ekstremiteta kojima student treba da ovlada tokom specijalizacije

- funkcionalna anatomija lokomotornog sistema, biomehanika, osnove patologije i patofiziologije;

- opšti pojmovi o povredama gornjeg ekstremiteta;

- dijagnostički postupcima u oboljenjima i povredama gornjeg ekstremiteta, fizički pregled, laboratorijska, radiografska, CT i MRI dijagnostika;

- osnovama ultrazvučne dijagnostike i primene doplera kod povreda i oboljenja gornjeg ekstremiteta;

- topografska anatomija i hirurški pristupi lečenja gornjeg ekstremiteta;

- patofiziologija i osnove lečenja neuromišićnih bolesti gornjeg ekstremiteta.

- patofiziologija i osnove lečenja postporođajne paralize, tortikolisa, kao i deformiteta gornjeg ekstremiteta;

- diferencijalna dijagnostika bola, najčešćih sindroma gornjeg ekstremiteta i načine njihovog lečenja;

- neoperativna terapija, repozicija preloma i luksacija gornjeg ekstremiteta, načini imobilizacije gornjeg ekstremiteta, tehnika pravljenja i aplikacije gipsanih longeta, aplikovanje cirkularnih gipsanih zavoja, kao i pravljenje funkcionalnih gipseva, ekstenzione metode lečenja, redresmani zglobova;

- tehnike mikrohirurške, replantacione, transplantacione i rekonstruktivne hirurgije na kostima i mekim tkivima gornjeg ekstremiteta;

- ovladavanje tehnikom operativnog lečenja i zbrinjavanja povreda gornjeg ekstremiteta, urođenih i stečenih deformiteta, kontraktura i ankiloza, kao i urođenih i stečenih oboljenja gornjeg ekstremiteta;

- lečenje sistemskih bolesti lokomotornog sistema, zapaljenskih bolesti i stanja kostiju i zglobova;

- degenerativne bolesti gornjeg ekstremiteta u sklopu sistemskih oboljenja, kao posledice urođenih deformiteta, posttraumatskih stanja, vaskularnih smetnji, tumora, njihovo neoperativno i operativno lečenje, zajedno sa tehnikama dijagnostike, lečenja i rehabilitacije;

- urođeni deformiteti prstiju šake, stečene smetnje, njihova dijagnostika, terapija i rehabilitacija;

- afekcije mekih tkiva šake, podlaktice, nadlaktice, ramena;

- komplikacije tokom neoperativnog i operativnog lečenja i načini njihove dijagnostike, prevencije i terapije;

- etapni način lečenja pacijenata;

- postoperativna nega, šok i infekcija;

- tretman ratnih povreda, etapno zbrinjavanje, ratni i mirnodopski minimum.

- indikacije za urgentne operativne intervencije u ortopedskoj hirurgiji i traumatologiji gornjeg ekstremiteta;

- komplikacije ortopedskog lečenja gornjeg ekstremiteta i tretman nesraslih i loše sraslih preloma, usporeno zarastanje. Ishemične, neurološke, rane i kasne komplikacije, pseudoartroze, infekcije, tromboembolije, kontrakture, amputacije;

- postimobilizaciona i postoperativna rehabilitacija pacijenata sa lezijama gornjeg ekstremiteta;

- najčešće sportske povrede gornjeg ekstremiteta, klinička slika, dijagnostika, lečenje i principi rehabilitacije;

- osnovni principi i tehnika artroskopske dijagnostike i lečenja;

- upoznavanje sa načinima ortopedskog protetisanja, upotrebom ortoza, proteza i ortopedskih pomagala

3.2.2. Spisak znanja i veština kojima student treba da ovlada tokom specijalističkog staža:

- spoljašnja fiksacija preloma gornjeg ekstremiteta;

- unutrašnja fiksacija preloma gornjeg ekstremiteta;

- odstranjenje osteosintetičkog materijala;

- amputacije ekstremiteta i delova ekstremiteta;

- artroskopija velikih zglobova;

- artroskopija malih zglobova šake;

- dijagnostika povreda perifernih nerava;

- lečenje povreda perifernih nerava;

- lečenje akutnih vaskularnih povreda (ligatura);

- obrada rane gornjeg ekstremiteta (različiti nivoi);

- operativno lečenje kod urođenih paraliza;

- principi elongacionih procedura na gornjem ekstremitetu - ortopedska repozicija akromioklavikularne luksacije;

- lečenje preloma klavikule;

- ortopedska repozicija luksacije ramena;

- operativno lečenje recidivantne luksacije ramena;

- ortopedska repozicija preloma humerusa (razni nivoi);

- operativno lečenje preloma humerusa (razni nivoi);

- ortopedska repozicija luksacije lakta;

- operativno lečenje luksacije lakta;

- operativno lečenje preloma lakatnog zgloba;

- neoperativno lečenje preloma olekranona;

- operativno lečenje preloma olekranona;

- neoperativno lečenje preloma glavice radijusa;

- ortopedska repozicija preloma podlaktice (razni nivoi);

- operativno lečenje preloma podlaktice (razni nivoi);

- ortopedska repozicija preloma radijusa na tipičnom mestu;

- operativno lečenje preloma radijusa na tipičnom mestu;

- neoperativno lečenje preloma kostiju šake;

- operativno lečenje preloma kostiju šake;

- mikrohirurški replantacioni i transplantacioni zahvati;

- slobodni, vezani vaskularni režnjevi;

- plastika slobodnog kožnog transplantata po Thierschu;

- lokalna anestezija;

- regionalna anestezija;

- različiti tipovi incizija kod infekcije šake;

- debridman rane kod povreda šake;

- remodelacija vrhova prstiju šake;

- rekonstrukcija fleksornih tetiva šake;

- rekonstrukcija ekstenzornih tetiva šake;

- transpoziciona tendoplastika šake;

- rekonstrukcija nerava kod povrede šake;

- preparacija perifernih vena;

- delimična ablacija nokatne ploče sa matrixom;

- ablacija nokatne ploče;

- odstranjenje stranog tela iz kože i potkožnog tkiva;

- ekstirpacije benigne promene kože i potkože;

- primarna obrada opekotina i smrzotina šake;

- priprema patrljka za protetisanje;

- osnovi problematike i lečenje reumatoidne šake;

- osnovi lečenja Dupuvtrenove bolesti;

- osnovi lečenja refleksne simpatičke distrofije (RSD).

3.3. Donji ekstremitet - 12 meseci (1 godina)

3.3.1. Opšte hirurške tehnike i principi lečenja oboljenja i povreda donjeg ekstremiteta kojima student treba da ovlada u okviru specijalnog dela specijalizacije:

- hirurški pristupi i hirurška anatomija lokomotornog sistema;

- amputacije;

- biopsija (punkciona, inciziona, eksciziona, resekciona);

- punkcija zglobova;

- principi hirurškog lečenja infekcije kostiju i zglobova (trepanacija, kiretaža, sekvestrektomija, resekcija, postavljanje protočne drenaže):

- hirurško odstranjivanje osteotiksacionog materijala i zglobnih implantata;

- sinoviektomija velikih zglobova;

- artrodeze;

- postavljanje skeletnih ekstenzija;

- postavljanje gipsane imobilizacije;

- izrada funkcionalnih gipseva;

- postavljanje i doterivanje ortoza;

- principi i tehnika postavljanja ekstrafokalne fiksacije;

- principi metode Ilizarova i osnove postavljanja aparata;

- principi koštane transplantacije i tehnike osteoplastike;

- principi hirurgije neoplazmi lokomotornog sistema;

- principi lečenja specifičnih zapaljenja lokomotornog sistema;

- hirurško lečenje urođenih deformiteta lokomotornog sistema;

- principi hirurškog lečenja metaboličkih bolesti kostiju i zglobova;

- principi hirurškog lečenja seropozitivnih i seronegativnih artropatija;

- hirurško lečenje posledica oštećenja centralnog motornog neurona;

- hirurško lečenje posledica oštećenja perifernih nerava (periferni motorni neuron) i mišićnih distrofija;

- artroskopija velikih zglobova;

- principi lečenja refleksne simpatičke distrofije (RSD);

- principi lečenja ishemičnih sindroma;

- dijagnostika i principi lečenja sportskih povreda;

- principi fizikalne rehabilitacije posle povreda i operativnog lečenja lokomotornog sistema;

- principi upotrebe ortopedskih pomagala;

- principi lokalne i regionalne anestezije lokomotornog sistema;

- osnovni principi, indikacije za primenu i interpretacija nalaza "imageing" metoda u ortopediji (CT, MR, UZ, scintigrafija skeleta) - izvođenje UZ pregleda kuka samostalno;

- poznavanje dijagnostičkih testova u kliničkom pregledu lokomotornog sistema.

3.3.2. Posebne hirurške tehnike, principi dijagnostike i lečenja oboljenja i povreda donjeg ekstremiteta po segmentima:

3.3.2.1. Karlica

- dijagnostika razvojnog poremećaja dečijeg kuka;

- neoperativno lečenje razvojnog poremećaja kuka;

- operativno lečenje razvojnog poremećaja kuka (Salterova osteotomija, Kijarijeva osteotomija i tripla osteotomija);

- osteotomije karlice kod odraslih (Chiari);

- povrede karlice, dijagnostika i procena izbora metode lečenja;

- neoperativno lečenje povreda karlice;

- spoljašnja fiksacija karličnog prstena;

- interna fiksacija karličnog prstena udružena sa spoljašnjom tiksacijom:

- izolovana interna fiksacija karličnog prstena;

- neoperativno lečenje acetabuluma;

- operativno lečenje acetabuluma;

- korektivne osteotomije karlice kod loše sraslih preloma karlice;

- operativno lečenje primarnih i sekundarnih neoplazmi karličnih kostiju.

3.3.2.2. Kuk

- UZ dijagnostika dečjeg kuka;

- neoperativno lečenje RPK;

- operativna repozicija luksacije kod RPK;

- acetabuloplastike kao metod lečenja RPK;

- centražne osteotomije kao metod lečenja RPK;

- hirurško lečenje Legg-Calve-Perthesove bolesti;

- hirurško lečenje epifizeolize glave butne kosti;

- hirurško lečenje postredukcionog osteohondritisa;

- operativno lečenje urođenih deformiteta kuka kod dece;

- neoperativna repozicija traumatske luksacije kuka;

- operativna repozicija traumatske luksacije kuka;

- revaskularizacione procedure na kuku kod odraslih;

- intertrohanterne korektivne osteotomije;

- totalna artroplastika kuka;

- suptotalna artroplastika kuka;

- fiksacija preloma vrata butne kosti;

- fiksacija intertrohanternih i subtrohanternih preloma butne kosti;

- operativno lečenje periprotetskih preloma kuka;

- revizione artroplastične procedure kuka.

3.3.2.3. Femur

- neoperativno lečenje preloma butne kosti;

- operativno lečenje preloma butne kosti kod dece;

- operativno lečenje preloma butne kosti kod odraslih.

3.3.2.4. Koleno

- dijagnostika i hirurško lečenje povreda, anomalija i oboljenja meniskusa;

- dijagnostika i principi lečenja povreda ligamentarnog aparata kolena, hirurško rešavanje nestabilnosti kolena;

- hirurško rešavanje osovinskih poremećaja u nivou kolena (korektivne osteotomije);

- dijagnostika i lečenje patelofemoralnih poremećaja: bolni sindromi i poremećaji centraže sa dislokacijom;

- dijagnostika i lečenje disekantnog osteohondrita i slobodnog tela kolena;

- lečenje kontrakture kolena;

- principi dijagnostike i lečenja degenerativnih bolesti kolena: aloplastika sa revizionim procedurama;

- artroskopija kolena i upoznavanje sa mogućnostima artroskopske hirurgije,

- neoperativno lečenje zglobnih preloma kolena;

- hirurško lečenje zglobnih preloma kolena;

- hirurško lečenje preloma patele;

- principi hirurškog lečenja preloma u nivou kolena kod dece;

- principi lečenja neuropatskog zgloba (uključujući i skočni zglob i stopalo)

3.3.2.5 Potkolenica

- dijagnostika i principi lečenja kongenitalnih i stečenih anomalija tibije,

- principi hirurškog rešavanja inegaliteta donjih ekstremiteta;

- principi neoperativnog lečenja preloma potkolenice, hirurško lečenje preloma potkolenice;

- principi hirurškog lečenja nezaraslih preloma potkolenice

3.3.2.6. Skočni zglob

- principi lečenja degenerativnih oboljenja skočnog zgloba;

- hirurško lečenje disekantnog osteohondrita talusa (artroskopija skočnog zgloba);

- lečenje rupture Ahilove tetive;

- neoperativno lečenje preloma skočnog zgloba;

- hirurško lečenje preloma skočnog zgloba.

3.3.2.7. Stopalo

- principi lečenja ekvinovarusa i drugih kongenitalnih anomalija stopala.

- hirurško lečenje stečenih deformiteta stopala;

- hirurško lečenje degenerativnih oboljenja zglobova stopala;

- principi lečenja dijabetičnog stopala;

- principi neoperativnog lečenja preloma stopala;

- hirurško lečenje preloma stopala.

15. Dečja hirurgija

pet godina
(60 meseci)

Cilj specijalizacije

Obezbediti uslove i program za edukaciju specilizanta iz oblasti dečje hirurgije, koji će omogućiti samostalan rad lekara specijalista dečje hirurgije na polju opšte dečje hirurgije.

Trajanje specijalizacije

Trajanje specijalizacije dečje hirurgije je 5 godina.

Specijalizant prvo savladava opšti deo u trajanju od 1 godine, a zatim i posebni u trajanju od 4 godine.

Provera znanja

Programom specijalizacije obuhvaćeno je i polaganje kolokvijuma iz određenih oblasti Dečje hirurgije, po obavljenom predviđenom stažu:

1. Kolokvijum iz Neonatalne hirurgije

2. Kolokvijum iz dečje ortopedije sa traumatologijom

3. Kolokvijum iz Plastične hirurgije

4. Kolokvijum iz Dečje urologije

5. Kolokvijum iz Abdominalne i torakalne hirurgije sa onkologijom

Opšti deo u trajanju od 1 godinu

- Opšta hirurgija - kolorektalna 2 meseca, hepatobilijarna 2 meseca, hirurgija jednjaka i želuca 1,5 meseci, vaskularna hirurgija 1 mesec, endokrina hirurgija 1 mesec, urgentna hirurgija 2 meseca Fizikalna medicina - 2 nedelje

- Radiologija - 4 nedelje

Posebni deo - u trajanju od 4 godine

1. Abdominalna hirurgija - 1 godina,

2. Neonatalna hirurgija 2x6 meseci - 6 meseci,

3. Urgentna hirurgija sa intenzivnom negom i reanimacijom - 6 meseci

4. Dečja ortopedija 2x3 meseca - 6 meseci

5. Dečja urologija 2x3 meseca - 6 meseci

6. Dečja neurohirurgija - 3+2 meseca - 3 meseca

7. Dečja plastična hirurgija - 2x3 meseca - 3 meseca

8. Dečja grudna hirurgija 2x2 meseca - 4 meseca

9. Kardiohirurgija - 2 meseca

Ustanove

Specijalistički staž iz Dečje hirurgije u trajanju od 5 godina može se obaviti na akreditovanim nastavnim bazama (beogradskog) medicinskih fakulteta Srbije.

Početni, opšti deo specijalizacije, u trajanju od 1 godine može se obaviti u regionalnoj zdravstvenoj ustanovi ili specijalizovanoj univerzitetskoj klinici ili institutu. On se obavezno mora obaviti na početku specijalizacije.

Evaluacija

Nakon svake godine specijalizacije vrši se evaluacija kandidata od strane Komisije katedre za evaluaciju specijalizacije, a na osnovu dnevnika specijalizacije koju vodi specijalizant. Komisija procenjuje njegovo napredovanje. Ukoliko ne zadovoljava postavljene kriterijume donosi se odluka o prekidu specijalizacije. Dnevnik mora biti potpisan od strane specijalizanta i mentora.

Program operativnih veština iz Dečje hirurgije

Minimum potrebnih operativnih veština je naveden po oblastima Dečje hirurgije. Nije neophodno da je specijalizant operisao svaku od navedenih anomalija ili stanja, ali je neophodno da učestvuje u toku lečenja, tj. dijagnostici, preoperativnoj pripremi, postoperativnom vođenju i praćenju i da je asistirao većinu.

Operativne veštine se savladavaju postepeno, preko pre i postoperativnog vođenja pacijenata i asistiranja u prvoj i drugoj godini, sa prelaskom na izvođenje operacija uz nadzor na daljim godinama.

NEONATALNA HIRURGIJA

Specijalizant treba da asistira 150 operacija sa ove liste, a da samostalno obavi 5%:

Anorektalne anomalije

Dijafragmalna hernija

Atrezija duodenuma/stenoza

Omfalokela

Gaštrošiza

Hiršprungova bolest (biopsija)

Hiršprungova bolest (kolostoma)

Bilijarna atrezija

Hidrocefalus

Atrezija creva/stenoza

Malrotacija/Volvulus

Mekonijalni ileus

Neonatalni NEC

Atrezija ezofagusa

Spina bifida

Tumori u neonatusa

Otvaranje kolostome

Otvaranje ileostome

Uklještena kila

U dodatku mora da asistira nabrojane operacije:

Centralni venski kateter (svi uzrasti) 30

Ingvinalna kila/hidrocela (svi uzrasti) 200

Hipetrofična stenoza pilorusa 20

ABDOMINALNA HIRURGIJA

Specijalizant treba da asistira 150 operacija sa ove liste, a da samostalno obavi 10%:

Holecistektomija

Otvaranje kolostome

Zatvaranje kolostome

Fundoplikacija

Gastroskopija

Gastrostoma

Ileostoma

Hiršprungova bolest (primarni "pull through")

Zatvaranje ileostome

Inestinalna opstrukcija

Intestinalna resekcija

Invaginacija

Splenektomija

Umbilikalna/epigastrična kila

U dodatku mora da asistira/samostalno izvodi nabrojane operacije:

Apendektomija 100

Laparaskopija 20

UROLOGIJA

Specijalizant treba da asistira 150 operacija sa ove liste, a da samostalno obavi 10%:

Ekstrakcija kalkulusa (enoskopska)

Cistilitotomija

Cistoskopija

Nefrektomija

Nefrostomija (otvorena)

Nefrostomija (perkutana)

Torzija testisa

Orhidektomija

Parcijalna nefrektomija

Valvula zadne uretre

Pijelolitotomija

Pijeloplastika

Reinplantacija uretera

Ureterolitotomija

Ureterostomija

Urinarna diverzija

Zatvaranje urostome/vezikostome

U dodatku mora da asistira/izvodi nabrojane operacije:

Cirkumcizija 20

Orhidopeksija 100

Operativno lečenje hipospadija 50

TORAKALNA HIRURGIJA

Specijalizant treba da asistira 50 operacija sa ove liste, a da samostalno obavi 5%:

Bronhoskopija

Dilatacija ezofagusa

Ezofagoskopija

Zamena jednjaka

Pleuralna drenaža

Resekcija pluća

Torakotomija za ekciziju tumora/ duplikacija/ciste

ONKOLOGIJA

Specijalizant treba da asistira 10 operacija sa ove liste:

Hepatoblastom

Neuroblastom

Rabdomiosarkom

Vilmsov tumor/nefrektomija

PLASTIČNA HIRURGIJA

Specijalizant treba da asistira 50 operacija sa ove liste, a samostalno sa obavi 10%:

Drenaža apscesa

Ostaci škržnog luka

Rascep nepca

Rascep usne

Kožni režanj

Medijalna cispa vrata

Toaleta rane, šav rane

Opekotine

Trauma šake

Tortikolis

Postopekotinske sekvele

ORTOPEDIJA

Specijalizant treba da asistira 240 operacija sa ove liste, a da samostalno obavi 30%:

Razvojni poremećaj kuka

Anomalija stopala

Anomalije gornjih eksremiteta

Pertesova bolest

Epifizioliza glave butne kosti

Cerebralna paraliza

Škljocajući prst

Egzostoze

Skolioze i kifoze

Tumori kosti (benigni i maligni)

Anomalije grudnog koša

Infekcije kosti i zgloba

Dečja traumatologija

Primena

Ilizarovog aparata

Repozicije preloma

Imobilizacije

NEOPERATIVNE VEŠTINE

Specijalizant je u obavezi da savlada i sledeće neoperativne veštine:

Prenatalnu dijagnostiku

Dijagnostičke procedure

Komplikacije - prepoznavanje i lečenje

Jednodnevna hirurgija

Dijagnostika hladnih i hitnih slučajeva (uključujući traumu)

Rast i razvoj deteta

Povrede glave

Neonatalna intenzivna nega

Konzervativno lečenje

Ishrana (uključujući TPN)

Ambulantno lečenje i praćenje

Fiziologija novorođenčeta

Pre i postoperativna nega

Principi transplantacije u dece

NASTAVA

Embriologija i genetika

Fiziologija novorođenčeta i pedijatrijskih hirurških bolesnika

Endokrini i metabolički odgovor na operaciju

Nadoknada tečnosti i elektrolita

Respiratorna fiziologija i lečenje

Kardiovaskularna fiziologija i lečenje

Ishrana - enteralna i parenteralna

Infekcija i imunitet

Hematološki problemi i lečenje

Dečja anestezija

Trauma i reanimacija

Hernije i hidrocele

Nespušten testis

Patologija pupka

Stenoza pilorusa

Cirkumcizija

Apendicitis i nespecifični abdominalni bol

Invaginacija

Infekcija urotrakta i vezikoureteralni refluks

Otok glave i vrata

Vaskularni pristup

Dijafragmalna hernija

Gastroezofagealni refluks

Hipospadija

Nekrotični enterokolitis

Poremećaj funkcije i razvoja bubrega i fetalna urologija

Duplikacije creva

Mekelov divertikulum

Opstrukcije pijeloureteričnog vrata

Poremećaji bešike i uretre, neuropatska bešika

Nefroblastom

Spina bifida

Anomalije pluća

Anomalije zida grudnog koša

Atrezija ezofagusa

Atrezije creva

Anorektalne anomalije

Malrotacije i mekonijalni ileus

Hiršprungova bolest

Krvarenja iz gastrointestinalnog trakta u novorođenčadi

Urgentna stanja u dečjoj hirurgiji:

Povrede lokomotornog aparata

Povrede CNS-a

Povrede abdomena

Povrede jetre

Povrede slezine

Povrede urotrakta

Povrede bubrega

Porođajne povrede

Povrede grudnog koša i pluća

Elektrokucija

Opekotine

Postopekotinske sekvele

Povrede kože i mekih tkiva

Zloupotreba deteta

Maligne bolesti i hemoterapija

Tumori CNS-a

Tumori jetre

Tumori abdomena

Tumori urotrakta

Tumori kože

Tumori kosti i mišića

Ostaci škržnog luka

Rascep nepca

Rascep usne

Kožni režanj

Medijalna cista vrata

Traume šake

Tortikolis

Razvojni poremećaj kuka

Anomalije stopala

Anomalije gornjih ekstremiteta

Anomalije donjih ekstremiteta

Pertesova bolest

Epifizioliza glave butne kosti

Cerebralna paraliza

Škljocajući prst

Egzostoze

Skolioze i kifoze

Anomalije grudnog koša

Infekcije kosti i zgloba

Bilijarna atrezija i cista holedoha

Portna hipertenzija

Zamena jednjaka

Sindrom kratkog creva

Ulcerozni kolitis i Kronova bolest

Vaskularne anomalije

Ekstrofije i "prune belly" sindrom

Poremećaji pankreasa

Poremećaji tireoidee u paratireoidne žlezde

Gastrointestinalna endoskopija

Endoskopija urotrakta

Transplantacije

Laparaskopija

Interseks

Kardiohirurgija u decembar

Rad u konzilijumu za prenatalnu dijagnostiku

Seminarski rad

Od 2. do 5. godine specijalizacije specijalizant je dužan da dežura 4 do 6 puta mesečno.

Specijalizant od 2. godine radi ambulantu uz nadzor hirurga specijaliste.

16. Neurohirurgija

šest godina
(72 meseca)

Neurohirurgija je disciplina, odnosno specijalizacija koja osposobljava lekare za hirurško i nehirurško lečenje (prevenciju, dijagnozu, procenu, tretman, intenzivnu negu i rehabilitaciju) pacijenata sa povredama i bolestima centralnog i perifernog (autonomnog) nervnog sistema, uključujući i potporne strukture nervnog sistema (kičma, lobanja, meka tkiva), kao i vaskularne strukture centralnog i perifernog nervnog sistema. Ovo podrazumeva savremeno lečenje bolesti mozga, moždanica, lobanje i njihovih krvnih sudova uključujući ekstrakranijalne delove karotidnih i vertebralnih arterija, poremećaje i bolesti hipofize, lezije kranijalnih i spinalnih nerava, perifernih nerava, poremećaje autonomnog dela nervnog sistema, bolesti kičmene moždine, moždanica kičme i kičmenog stuba uključujući i one koji u lečenju zahtevaju primenu spinalne fuzije i instrumentacije.

Trajanje specijalizacije

Specijalizacija iz neurohirurgije traje 6 godina, uz obaveznu pripremnu godinu dana kliničkog staža u Institutu za neurohirurgiju Kliničkog centra Srbije ili drugoj matičnoj neurohirurškoj ustanovi u Srbiji za koju kandidat dobija specijalizaciju.

Tokom specijalizacije kandidat vodi specijalni dnevnik u koji upisuje po oblastima sve operacije na kojima je učestvovao. Ovaj dnevnik je utvrdila Evropska asocijacija neurohirurških društava i prihvaćena je u svim zemljama Evropske unije. Postoji elektronsko izdanje koje treba prevesti na srpski jezik. Disk sa ovim operativnim dnevnikom je u prilogu.

Za svaku operaciju mora biti naveden datum, broj istorije bolesti, ime i prezime pacijenta, vrsta operacije (šta je tačno urađeno) i učešće kandidata u toku same operacije. Učešće kandidata u operaciji potvrđuje i mentor svojim potpisom, a stepenuje se u 4 kategorije:

1. T - kandidat je sam uradio operaciju (stariji specijalista je mogao asistirati, ali bez ikakvog uticaja na sam tok operacije)

2. TS - kandidat je uradio operaciju, ali je stariji specijalista donosio odlučujuće odluke tokom same operacije ili uradio nešto što je bitno za sam završetak operacije

3. C - kandidat je samostalno radio delove operacije (otvaranje, zatvaranje, nameštanje pacijenta, dogovor oko postoperativne terapije)

4. A - kandidat je asistirao operaciju.

Pored liste operacije u elektronskom obliku Dnevnika operacija navedene su i zbirne tabele, radi bolje preglednosti. Svi operativni zahvati su podeljeni u dve velike grupe - NEUROHIRURGIJA ODRASLIH i NEUROHIRURGIJA DECE (do 16. godine).

Neurohirurgija odraslih je podeljena prema prirodi operacija na sledeće grupe:

1. Povrede glave

2. Supratentorijalni tumori i lezije (bez stereotaksičkih procedura)

3. Lezije zadnje lobanjske jame

4. Infekcije

5. Vaskularna patologija

6. Hidrocefalus (kod starijih od 16 godina)

7. Patologija kičme

8. Neuralgija trigeminusa i drugih nerava

9. Stereotaksička i funkcionalna neurohirurgija

10. Hirurgija epilepsije

11. Povrede i oboljenja perifernih nerava

12. Kompjuterizovano planiranje neurohirurških intervencija

13. Manje intervencije

14. Druge intervencije

15. Dijagnostičke procedure

Neurohirurgija dece je podeljena prema prirodi intervencija na sledeće kategorije:

1. Hidrocefalus i kongenitalne malformacije

2. Povrede glave i kičme

3. Tumori mozga

4. Patologija kičmenog stuba

5. Funkcionalna neurohirurgija

6. Manje intervencije

7. Druge intervencije

8. Dijagnostičke procedure

Provera znanja u toku specijalističkog kruženja

Provera stečenih znanja tokom specijalizacije kandidat polaže 16 kolokvijuma svake godine i to po sledećim oblastima:

1. NEUROANATOMIJA

2. NEUROFIZIOLOGIJA I NEUROFARMAKOLOGIJA

3. NEUROLOGIJA

4. NEUROANESTEZIJA

5. NEURORADIOLOGIJA

6. NEUROTRAUMATOLOGIJA

7. HIRURGIJA KIČMENE MOŽDINE I STRUKTURA KIČMENOG KANALA

8. HIRURGIJA KIČMENOG STUBA

9. HIRURGIJA KRANIOCEREBRALNIH I KRANIOSPINALNIH KONGENITALNIH ANOMALIJA I HIDROCEFALUS

10. HIRURGIJA POVREDA I OBOLJENJA PERIFERNIH NERAVA

11. HIRURGIJA BOLA, EPILEPSIJE I STEREOTAKSIČNA HIRURGIJA

12. HIRURGIJA INTRAKRANIJALNIH ANEURIZMI, LEČENJE SPONTANE SUBARAHNOIDALNE HEMORAGIJE

13. HIRURGIJA SUPRATENTORIJALNIH I INFRATENTORIJALNIH AVM

14. HIRURGIJA SUPRATENTORIJALNIH TUMORA

15. HIRURGIJA INFRATENTORIJALNIH I TUMORA BAZE LOBANJE

16. NEUROONKOLOGIJA SA NEUROPATOLOGIJOM

Institucije i uslovi za obavljanje specijalističkog staža

Kandidat mora provesti u okviru planiranih 50 meseci kliničke neurohirurgije bar 48 ili četiri godine u INSTITUTU ZA NEUROHIRURGIJU KLINIČKOG CENTRA SRBIJE (KCS). Ukoliko kandidat specijalizira za neku drugu neurohiruršku ustanovu može provesti i manje, s tim da ispit iz neurohirurgije ne može polagati na Medicinskom fakultetu u Beogradu. Ukoliko kandidat specijalizira za Institut za neurohirurgiju svih 50 meseci kliničke neurohirurgije mora provesti u ovoj ustanovi.

Staž iz opšte, abdominalne, endokrine i onkološke hirurgije se može obaviti u sledećim ustanovama: INSTITUT ZA DIGESTIVNE BOLESTI - HIRURGIJA KCS, INSTITUT ZA ENDOKRINOLOGIJU - HIRURGIJA KCS, INSTITUT ZA ONKOLOGIJU I RADIOLOGIJU SRBIJE - HIRURGIJA, KBC "DR DRAGIŠA MIŠOVIĆ" - HIRURGIJA, KBC "BEŽANIJSKA KOSA" - HIRURGIJA. Kandidati koji ne specijaliziraju za Institut za neurohirurgiju mogu obaviti staž i u drugim ustanovama uz odgovarajući potpis direktora ili načelnika Neurohirurške službe matične ustanove i direktora ili načelnika Hirurgije matične ustanove.

Staž iz grudne hirurgije se može obaviti u INSTITUTU ZA PLUĆNE BOLESTI I TBC KCS. Kandidati koji ne specijaliziraju za Institut za neurohirurgiju mogu obaviti staž i u drugim ustanovama uz odgovarajući potpis direktora ili načelnika Neurohirurške službe matične ustanove i direktora ili načelnika Hirurgije matične ustanove.

Staž iz vaskularne hirurgije se može obaviti u INSTITUTU ZA KARDIOVASKULARNE BOLESTI KCS - VASKULARNA HIRURGIJA I INSTITUTU ZA KARDIOVASKULARNE BOLESTI "DEDINJE".

Staž iz neurologije se može obaviti u INSTITUTU ZA NEUROLOGIJU KCS i INSTITUTU ZA NEUROPSIHIJATRIJU ZA DECU I OMLADINU. Kandidati koji ne specijaliziraju za Institut za neurohirurgiju mogu obaviti staž i u drugim ustanovama uz odgovarajući potpis direktora ili načelnika Neurohirurške službe matične ustanove i direktora ili načelnika Neurologije matične ustanove.

Staž iz otorinolaringologije i maksilofacijalne hirurgije se može obaviti u INSTITUTU ZA OTORINOLARINGOLOGIJU KCS i KLINICI ZA MAKSILOFACIJALNU HIRURGIJU. Kandidati koji ne specijaliziraju za Institut za neurohirurgiju mogu obaviti staž i u drugim ustanovama uz odgovarajući potpis direktora ili načelnika Neurohirurške službe matične ustanove i direktora ili načelnika OTORINOLARINGOLOGIJE matične ustanove.

Staž iz plastične i rekonstruktivne hirurgije se može obaviti u INSTITUTU ZA OPEKOTINE I PLASTIČNU HIRURGIJU KCS, KLINICI ZA PLASTIČNU HIRURGIJU VMA ili Klinici za plastičnu hirurgiju i Klinici za maksilofacijalnu hirurgiju matičnog Kliničkog centra.

Staž iz oftalmologije se može obaviti u INSTITUTU ZA OFTALMOLOGIJU KCS, NEUROOFTALMOLOŠKOM KABINETU INSTITUTA ZA NEUROHIRURGIJU. Kandidati koji ne specijaliziraju za Institut za neurohirurgiju mogu obaviti staž i u drugim ustanovama uz odgovarajući potpis direktora ili načelnika Neurohirurške službe matične ustanove i direktora ili načelnika OFTALMOLOGIJE matične ustanove.

Staž iz neuroradiologije se može obaviti u CENTRU ZA MRI KCS i INSTITUTU ZA RADIOLOGIJU KCS - Institut za neurohirurgij ili Institutu za radiologiju matičnog Kliničkog centra.

Staž iz anestezije i intenzivne terapije se može obaviti u INSTITUTU ZA ANESTEZIJU KCS, Institut za neurohirurgiju, Urgentni centar, Institut za kardiovaskularne bolesti - hirurgija, KBC "Dr Dragiša Mišović" - hirurgija. Kandidati koji ne specijaliziraju za Institut za neurohirurgiju mogu obaviti staž i u drugim ustanovama uz odgovarajući potpis direktora ili načelnika Neurohirurške službe matične ustanove i direktora ili načelnika Anestezije matične ustanove.

Staž iz ortopedije se može obaviti u INSTITUTU ZA ORTOPEDIJU I TRAUMATOLOGIJU KCS ili SPECIJALNOJ ORTOPEDSKOJ BOLNICI NA BANJICI. Kandidati koji ne specijaliziraju za Institut za neurohirurgiju mogu obaviti staž i u drugim ustanovama uz odgovarajući potpis direktora ili načelnika Neurohirurške službe matične ustanove i direktora ili načelnika Ortopedije matične ustanove.

Mentori za odgovarajuće veštine po disciplinama mogu biti specijalisti koji imaju najmanje 5 godina specijalističkog staža. Pošto je broj specijalizanata iz neurohirurgije relativno mali, za svaku oblast će biti imenovani mentori.

PROGRAM SPECIJALIZACIJE PO OBLASTIMA I VEŠTINAMA

OBLAST NEUROHIRURGIJA

Neurohirurgija odraslih

Povrede glave

Kraniektomija (eksterna ventrikularna drenaža ili plasiranje ICP monitoringa)

Asistira 10 Izvodi 10

Kraniektomija (eksplorativna ili evakuacija hroničnog subduralnog hematoma)

Asistira 10 Izvodi 10

Ekstraduralni hematom

Asistira 10 Izvodi 10

Akutni subduralni hematom / kontuzija mozga

Asistira 10 Izvodi 10

Intracerebralni hematom

Asistira 10 Izvodi 10

Impresivni prelom lobanje

Asistira 10 Izvodi 10

Povreda vatrenim oružjem, ili druga penetrantna povreda lobanje

Asistira 5 Izvodi 5

Rekonstrukcija dure zbog postojeće likvorne fistule

Asistira 5 Izvodi 5

Rekonstrukcija nakon kombinovanog kraniofacijalnog preloma (frontoorbitoetmoidalna fraktura)

Asistira 10 Izvodi 5

Plastika lobanje

Asistira 5 Izvodi 5

Dekompresivna kraniotomija

Asistira 1 Izvodi 1

Ostale procedure (navesti koje)

Supratentorijalni tumori i lezije (bez stereotaksičkih procedura)

Transkranijalna operacija tumora hipofize

Asistira 20 Izvodi 5

Transsfenoidalna operacija tumora hipofize

Asistira 20

Ostale benigne supraselarne lezije (kraniofaringeomi, meningeomi)

Asistira 20 Izvodi 5

Meningeomi konveksiteta

Asistira 20 Izvodi 10

Primarni / intraaksijalni tumori mozga (gliomi)

Asistira 50 Izvodi 30

Metastatski tumori

Asistira 50 Izvodi 20

Tumori kostiju lobanje

Asistira 5 Izvodi 5

Tumori orbite

Asistira 10

Ostale procedure

Lezije zadnje lobanjske jame

Primarni i metastatski tumori zadnje jame

Asistira 30 Izvodi 15

Neurinomi akustikusa

Asistira 20

Meningeomi

Asistira 10 Izvodi 1

Ostale benigne lezije (apscesi, epidermoidne ciste i sl.)

Asistira 10 Izvodi 1

Arnold - Chiari malformacija

Asistira 5

Ostale procedure

Infekcije

Apscesi mozga

Asistira 5 Izvodi 2

Subduralni empijem

Asistira 2 Izvodi 1

Ostale procedure

Vaskularna patologija

Kraniotomija kod operacije aneurizme

Asistira 50 Izvodi 2

Kraniotomija kod operacije AVM

Asistira 20 Izvodi 2

Kraniotomija kod operacije kavernoznog hemangioma

Asistira 10 Izvodi 2

Kraniotomija kod operacije spontanog intracerebralnog hematoma sa AVM ili aneurizmom

Asistira 10 Izvodi 1

Endovaskularna operacija aneurizme *

Endovaskularna operacija AVM *

Endovaskularna embolizacija krvnih sudova tumora

Asistira 5

Okluzivne bolesti krvnih sudova mozga - baj pas

Asistira 5

Okluzivne bolesti krvnih sudova mozga - endarterektomija karotidne arterije na vratu

Asistira 10 Izvodi 1

Evakuacija spontanog intracerebralnog hematoma

Asistira 10 Izvodi 10

Ostale procedure

Hidrocefalus (kod starijih od 16 godina)

Endoskopska fenestracija

Asistira 10

Eksterna ventrikularna drenaža

Asistira 5 Izvodi 10

Implantacija šanta

Asistira 20 Izvodi 20

Revizija šanta

Asistira 20 Izvodi 20

Ostale procedure

Patologija kičme

Cervikalna diskus hernija ili spondiloza - prednji pristup sa koštanim graftom

Asistira 10 Izvodi 1

Cervikalna diskus hernija ili spondiloza - prednji pristup bez koštanog grafta

Asistira 10 Izvodi 1

Cervikalna diskus hernija ili spondiloza - prednji pristup sa intraumentacijom (stabilizacijom)

Asistira 10

Cervikalna diskus hernija ili spondiloza - zadnji pristup (foraminotomija)

Asistira 10 Izvodi 5

Cervikalna diskus hernija ili spondiloza - zadnji pristup (foraminotomija) sa intrumentacijom (stabilizacijom)

Asistira 10

Cervikalna diskus hernija ili spondiloza - laminoplastika

Asistira 10 Izvodi 1

Torakalna diskus hernija

Asistira 5

Lumbalna diskus hernija ili spondiloza - operacija diska

Asistira 50 Izvodi 30

Lumbalna diskus hernija ili spondiloza - operacija diska sa instrumentacijom (stabilizacijom)

Asistira 10

Lumbalna diskus hernija ili spondiloza - laminotomija ili laminektomija

Asistira 30 Izvodi 20

Spinalni tumori - ekstraduralni

Asistira 10 Izvodi 5

Spinalni tumori - intraduralni ekstramedularni

Asistira 10 Izvodi 5

Spinalni tumori - intraduralni intramedularni

Asistira 10 Izvodi 1

Spinalni tumori - instrumentacija (stabilizacija) kod tumora pršljenova

Asistira 10

Povrede kičme - dekompresija

Asistira 10 Izvodi 5

Povrede kičme - instrumentacija (stabilizacija)

Asistira 20

Ostale procedure

Neuroalgija trigeminusa i drugih nerava

Radiofrekventna lezija Gaserovog gangliona ili injekciona lezija

Asistira 20 Izvodi 1

Mikrovaskularna dekompresija

Asistira 5

Ostale procedure

Stereotaksička i funkcionalna neurohirurgija

Stereotaksička biopsija tumora

Asistira 10 Izvodi 5

Aplikacija implantata

Asistira 5

Talamotomija, palidotomija / tehnike stimulacije

Asistira 5

Neuroablativne procedure (hordotomija, DREZ)

Asistira 10 Izvodi 1

Terapijska elektrostimulacija (periferni nerv, kičma)

Asistira 10 Izvodi 1

Implantacija pumpe za intratekalno davanje lekova

Asistira 10 Izvodi 1

Ostale procedure

Hirurgija epilepsije

Invazivne dijagnostičke procedure (implantacija dubokih elektroda, pločica)

Asistira 10 Izvodi 5

Resekcija temporalnog režnja

Asistira 10

Ekstratemporalna resekcija

Asistira 10

Ostale procedure

Povrede i oboljenja perifernih nerava

Dekompresija / transpozicija kod kompresivnih neuropatija

Asistira 30 Izvodi 10

Transplantacija perifernog nerva

Asistira 30 Izvodi 5

Direktna neurorafija

Asistira 10 Izvodi 2

Simpatektomija

Asistira 10

Reinervacija kod povreda brahijalnog pleksusa

Asistira 10

Tumori perifernih nerava

Asistira 10 Izvodi 1

Ostale procedure

Kompjuterizovano planiranje neurohirurških intervencija

Nije hirurška intervencija

Manje intervencije

Biopsija mišića

Asistira 5 Izvodi 2

Biopsija perifernog nerva

Asistira 5 Izvodi 2

Venesekcija

Asistira 5 Izvodi 5

Traheotomija

Asistira 15 Izvodi 5

Obrada površne rane

Asistira 20 Izvodi 200

Obrada duboke rane ili skalpa

Asistira 20 Izvodi 50

Uklanjanje epikranijalnog tumora

Asistira 10 Izvodi 10

Plasiranje eksterne lumbalne drenaže

Asistira 5 Izvodi 5

Ostale procedure

Intubacija

Asistira 10 Izvodi 30

Plasiranje venskog katetera kroz venu jugularis internu

Asistira 20 Izvodi 10

Plasiranje venskog katetera kroz venu subklaviju

Asistira 20 Izvodi 10

Plasiranje femoralnog katetera

Asistira 10 Izvodi 5

Dijagnostičke procedure

Lumbalna punkcija

Asistira 10 Izvodi 150

Subokcipitalna ili C1/C2 punkcija

Asistira 5 Izvodi 1

Karotidna angiografija

Asistira 5 Izvodi 5

Digitalna subtrakciona selektivna angiografija

Asistira 20 Izvodi 5

Mijelografija

Asistira 5 Izvodi 1

Intraartikularna blokada

Asistira 10 Izvodi 5

Ostale procedure

Neurohirurgija dece

Hidrocefalus i kongenitalne malformacije

Spoljašnja ventrikularna drenaža

Asistira 5 Izvodi 5

Implantacija šanta

Asistira 20 Izvodi 20

Revizija šanta

Asistira 20 Izvodi 20

Endoskopska fenestracija

Asistira 10 Izvodi 1

Arnold-Chiari / Dandy-Walker malformacije

Asistira 10

Encefalocele

Asistira 10

Suturektomija jedne kranijalne suture kod kraniostenoze

Asistira 20 Izvodi 5

Komplektna kraniosinostoza / Kraniofacijalna rekonstrukcija

Asistira 10

Ostale procedure

Povrede glave i kičme

Kraniektomija (implantacija ICP monitoringa, drenaža, rezervoar)

Asistira 5 Izvodi 5

Hronični subduralni hematom / higrom

Asistira 5 Izvodi 5

Ekstraduralni hematom

Asistira 5 Izvodi 5

Akutni subduralni hematom

Asistira 5 Izvodi 5

Intracerebralni hematom

Asistira 2 Izvodi 2

Impresivni prelom lobanje

Asistira 5 Izvodi 5

Dekompresivna kraniotomija

Asistira 1 Izvodi 1

Trauma kičme

Asistira 5

Ostale procedure

Tumori mozga

Supratentorijalni tumori hemisfera mozga

Asistira 10 Izvodi 2

Supratentorijalni srednjelinijski tumori (tumori pinealne regije i III komore i lateralnih komora)

Asistira 15

Infratentorijalni tumori

Asistira 10 Izvodi 2

Tumori orbite

Asistira 5

Ostale procedure

Patologija kičmenog stuba

Meningo/meningomijelocele

Asistira 10 Izvodi 2

Tethered cord sy (Sindrom vezane medule)

Asistira 5

Tumori spinalnog kanala

Asistira 5

Spinalni dizrafizam

Asistira 5

Ostale procedure

Funkcionalna neurohirurgija

Lečenje spasticiteta

Asistira 5

Hirurško lečenje epilepsije kod dece

Asistira 2

Ostale procedure

Manje intervencije

Biopsija mišića*

Biopsija nerva*

Venesekcija*

Traheotomija

Asistira 5 Izvodi 1

Obrada površne rane

Asistira 10 Izvodi 10

Obrada duboke rane ili skalpa

Asistira 10 Izvodi 10

Epikranijalni tumor*

Plasiranje eksterne lumbalne drenaže*

Ostale procedure

Ostale intervencije

Intubacija

Asistira 10 Izvodi 10

Plasiranje centralnog venskog katetera jugularnog*

Plasiranje centralnog venskog katetera subklavije*

Plasiranje femoralnog katetera*

Dijagnostičke procedure

Lumbalna punkcija

Asistira 10 Izvodi 10

Subokcipitalna ili C1/C2 punkcija*

Angiografija*

Mijelografija*

Intraartikularna blokada*

* OVE PROCEDURE NISU OBAVEZNE, DOBRO JE AKO IH JE SPECIJALIZANT URADIO (UGLAVNOM SE ODNOSE NA POSTUPKE KOD DECE)

** NAVEDENI BROJEVI PORED SVAKE HIRURŠKE INTERVENCIJE ILI DIJAGNOSTIČKO - TERAPIJSKE PROCEDURE SU MINIMUM KOJI SPECIJALIZANT MORA DA URADI TOKOM SPECIJALIZACIJE DA BI STEKAO PRAVO IZLASKA NA SPECIJALISTIČKI ISPIT IZ NEUROHIRURGIJE. BROJEVI SE ODNOSE NA UKUPNO TRAJANJE SPECIJALIZACIJE, BEZ OBZIRA NA TO KOJE VEŠTINE JE SPECIJALIZANT DUŽAN DA SAVLADA NA KOJOJ GODINI SPECIJALIZACIJE.

*** PROBLEM ĆE PREDSTAVLJATI STEREOTAKSIČKE I FUNKCIONALNE PROCEDURE, JER INSTITUT ZA NEUROHIRURGIJU NEMA ODGOVARAJUĆU OPREMU, PA SE PREKO MINISTARSTAVA MORA HITNO TRAŽITI NABAVKA OPREME ZA STEREOTAKSIJU. BEZ VEŠTINA FUKCIONALNE I STEREOTAKSIČKE NEUROHIRURGIJE NAŠA SPECIJALIZACIJA SE JEDNOSTAVNO NEĆE PRIZNAVATI U ZEMLJAMA EVROPSKE UNIJE IAKO PREDVIĐENI PLAN INTERVENCIJA NA KOJIM UČESTVUJE SPECIJALIZANT ZNATNO PREMAŠUJE EVROPSKE STANDARDE.

**** ZBOG MALOG BROJA SPECIJALIZANATA (JEDAN DO DVA GODIŠNJE MAKSIMUM) DVOSEMESTRALNA NASTAVA NEĆE BITI ORGANIZOVANA PO SADAŠNJEM PRINCIPU PREDAVANJA, VEĆ ĆE TEORETSKO OBRAZOVANJE SPECIJALIZANATA UGLAVNOM BITI KROZ RAD SA MENTOROM, ANALIZU LITERATURE PREMA ODREĐENOJ PROBLEMATICI I PRIPREMU TEMATSKIH SEMINARA, OBAVEZNOG OBJAVLJIVANJA ČLANAKA U DOMAĆIM I STRANIM ČASOPISIMA I OBAVEZNOG IZLAGANJA STRUČNIH RADOVA BAR NA DVA DOMAĆA ILI MEĐUNARODNA KONGRESA. SPECIJALIZANTI KOJI POKAŽU POSEBAN INTERES ZA EKSPERIMENTALNO ISTRAŽIVANJE BIĆE NA POSLEDNJOJ GODINI SPECIJALIZACIJE UPUĆENI U ODGOVARAJUĆE BAZIČNE INSTITUTE SA ODGOVARAJUĆIM PROGRAMOM ILI PROJEKTOM.

PROGRAM SPECIJALIZACIJE PO GODINAMA SPECIJALISTIČKOG STAŽA

PRIPREMNA GODINA

Tokom pripremne godine kandidat za specijalizaciju iz neurohirurgije radi u Institutu za neurohirurgiju, s tim što na odeljenju traumatologije provodi 4 meseca, kao i u odeljenju intenzivne nege i terapije, a ostala četiri meseca na ostalim odeljenjima instituta.

Kandidat treba u ovoj prvoj godini da savlada sledeće postupke:

Pregled pacijenta (sve vrste neurohirurške patologije)

Asistira: 10 Izvodi: 500

Vođenje istorija bolesti i ostale dokumentacije

Asistira: 10 Izvodi: 500

Previjanje bolesnika

Asistira: 10 Izvodi: 300

Lumbalna punkcija

Asistira: 10 Izvodi: 20

Pregled i terapija bolesnika sa poremećenim stanjem svesti

Asistira: 10 Izvodi: 100

Učestvuje u pregledu hitnih slučajeva u neurohirurškoj ambulanti Urgentnog centra

Asistira: 20 Izvodi: 300

Medikamentozna terapija intrakranijalne hipertenzije

Asistira: 10 Izvodi: 100

Obrada rane poglavine različite veličine

Asistira: 10 Izvodi: 50

Punkcija epikranijalnih hematoma

Asistira: 5 Izvodi: 5

Preoperativna priprema pacijenta za neurohiruršku intervenciju

Asistira: 10 Izvodi: 50

Upoznavanje opreme i instrumentarijuma za klasičnu i mikrohiruršku operativnu tehniku

Izvodi: 20

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 30

Kompletna obrada hitno primljenih pacijenata

Asistira: 20 Izvodi: 200

Tumačenje nalaza hitne neuroradiološke dijagnostike

Asistira: 20 Izvodi: 200

Priprema operacionog polja

Asistira: 10 Izvodi: 100

* Navedeni brojevi se odnose samo na ovu pripremnu godinu.

Pred početak prve godine specijalizacije a na kraju pripremne godine specijalizant polaže kolokvijum iz NEUROANATOMIJE i NEUROFIZIOLOGIJE SA NEUROFARMAKOLOGIJOM (kolokvijum se polaže u vidu testa, ukoliko kandidat ima 90% tačnih odgovora i više ne polaže usmeni deo kolokvijuma, a ukoliko ima manje od 90% polaže usmeni deo kod članova komisije koja se sastoji iz tri neurohirurga).

I GODINA

Prva godina specijalizacije iz neurohirurgije je planirana za upoznavanje kandidata sa srodnim hirurškim i neurološkim disciplinama. Cilj je ovladavanje onim veštinama koje će kandidatu biti potrebne u svakodnevnoj neurohirurškoj praksi.

OPŠTA HIRURGIJA - ABDOMINALNA HIRURGIJA (dve nedelje)

Laparotomija

Asistira 10 Izvodi 5

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

OPŠTA HIRURGIJA - ENDOKRINA I ONKOLOŠKA HIRURGIJA (dve nedelje)

Disekcija vrata kod tumora štitne žlezde

Asistira 5 Izvodi 1

Operacija tumora vrata

Asistira 5 Izvodi 1

OPŠTA HIRURGIJA - GRUDNA HIRURGIJA (dve nedelje)

Torakalna drenaža pneumotoraksa

Asistira 5 Izvodi 3

Torakalna drenaža pleuralnog izliva

Asistira 5 Izvodi 3

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

VASKULARNA HIRURGIJA - mesec dana

Karotidna endarterektomija

Asistira 10 Izvodi 1

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 3

NEUROLOGIJA - (tri meseca)

Neurologija odraslih - dva meseca

Detaljan neurološki pregled pacijenata sa različitim bolestima centralnog i perifernog nervnog sistema (degenerativne, neuromuskulature, vaskularne)

Asistira 10 Izvodi 60

Doppler - sonografija magistralnih sudova vrata

Asistira: 5

Transkranijalna Doppler - sonografija

Asistira: 5

Imunološki pregled likvora - tumačenje nalaza

Asistira 5 Izvodi 1

EEG

Asistira: 10

Elektromiografija (EMG)

Asistira: 10

Elektroneurografija (ENG)

Asistira: 10

Evocirani potencijali (vizuelni, auditivni, somatosenzorni, motorni, kognitivni)

Asistira: 5

Scintigrafija mozga (indikacije i tumačenje nalaza)

Asistira: 5

SPECT (indikacije i tumačenje nalaza)

Asistira: 5

Priprema neuroloških seminara

Asistira: 6 Izvodi 2

Neuropsihološko testiranje

Asistira: 5

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 4

Neurologija dece - mesec dana

Deljan neurološki pregled male i odrasle dece

Asistira 10 Izvodi 30

Ultrazvučni pregled glave

Asistira: 10

EEG (osobenosti izvođenja i tumačenje u razvojnom periodu)

Asistira: 5

EMG/ ENG (osobenosti u razvojnom periodu)

Asistira: 5

Evocirani potencijali (osobenosti u razvojnom periodu)

Asistira: 5

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

Do kraja 6. meseca prve godine specijalizacije kandidat polaže kolokvijum iz NEUROLOGIJE kod zaduženog mentora - neurologa.

NEURORADIOLOGIJA - 2 meseca

Tokom neuroradiološkog kruženja specijalizant treba da savlada osnove neuroradiološke dijagnostike. Mora znati način izvođenja odgovarajućih nativnih radiografija glave i kičme (položaj pacijenta u odnosu na rentgensku cev i ugao pod kojom zraci ulaze na traženi predeo koji treba snimiti). Kandidat se upoznaje sa fizičkim osnovama kompjuterizovane tomografije i nuklearne magnetne rezonance, a učestvuje aktivno u angiografskim pregledima.

- RTG snimci lobanje u dva pravca

- RTG snimak turskog sedla

- RTG snimak paranazalnih šupljina

- RTG snimak lobanje po Towne

- RTG snimak baze lobanje

- RTG snimak piramida po Steinvers-u

- RTG snimak mastoida po Schuler-u

- RTG temporomandibularnih zglobova

- RTG snimak zigomatične kosti

- RTG snimak orbite i kostiju lica

- RTG snimak optičkih kanala

- RTG snimak nosne kosti

- RTG snimak mandibule

- RTG snimci cervikalnog dela kičmenog stuba dva pravca

- RTG snimci torakalnog dela kičmenog stuba dva pravca

- RTG snimci lumbosakralnog dela kičmenog stuba dva pravca

- RTG pluća u dva pravca

- RTG karlice sa kukovima

- Lumbalna mijelografija i radikulografija

- Subokcipitalna mijelografija

- CT glave bez i sa kontrastom - standardni

- CT sa dvojim kontrastom*

- CT kostiju baze lobanje

- CT angiografija

- CT selarne regije

- CT zadnje lobanjske jame

- MRI mozga bez i sa kontrastom - standardne sekvence

- MRI mozga - posebne sekvence

- MRI mozga - spektrokopija

- MRI floumetrija

- MRI kičmenog stuba i kičmene moždine

- MRI perifernih nerava

- Karotidna angiografija

Asistira: 5 Izvodi 5

- Digitalna subtrakciona selektivna angiografija

Asistira: 20 Izvodi 5

* Brojevi namerno nisu navođeni, jer kandidat sve vreme specijalizacije koristi navedene radiografske, CT i MRI metode, pa je minimalni broj snimaka koje treba da savlada besmisleno navoditi.

OFTALMOLOGIJA - 2 nedelje

Direktna oftalmoskopija

Asistira 10 Izvodi 20

Obrada laceracije kapka i vežnjače

Asistira 10 Izvodi 10

Određivanje oštrine vida

Asistira 10 Izvodi 10

Tumačenje nalaza kompjuterizovano određenog vidnog polja

Asistira 10 Izvodi 5

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

OTORINOLARINGOLOGIJA - 2 nedelje

Obrada laceracije ušne školjke

Asistira 3 Izvodi 1

Lečenje otitis eksterne

Asistira 3 Izvodi 1

Traheotomija

Asistira 3 Izvodi 1

Prednja tamponada kod epistakse

Asistira 3 Izvodi 1

Zadnja temponada kod epistakse

Asistira 3 Izvodi 1

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

MAKSILOFACIJALNA HIRURGIJA - 2 nedelje

Obrada rana usne i lica

Asistira 5 Izvodi 10

Transsfenoidalni pristup bazi lobanje

Asistira 3

Pristup tumorima prednjeg sprata baze lobanje

Asistira 2

Pristup tumorima srednjeg sprata baze lobanje

Asistira 2

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

ORTOPEDIJA - 2 nedelje

Uzimanje transplantata kosti

Asistira 3 Izvodi 1

Sutura tetive i mišića

Asistira 3 Izvodi 1

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

PLASTIČNA I REKONSTRUKTIVNA HIRURGIJA - 2 nedelje

Primarna i sekundarna obrada rane sa defektom kože poglavine

Asistira 5 Izvodi 2

Ekscizija malignih i benignih tumora kože i potkožnog tkiva

Asistira: 5 Izvodi: 5

Planiranje kožnih režnjeva na poglavini i licu

Asistira 5

Mikrovaskularni režanj

Asistira: 1

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

ANESTEZIJA I INTENZIVNA TERAPIJA - 2 meseca

Intubacija odraslih pacijenata

Asistira 10 Izvodi 30

Intubacija dece

Asistira 10 Izvodi 10

Plasiranje venskog katetera kroz venu jugularis internu

Asistira 20 Izvodi 10

Plasiranje venskog katetera kroz venu subklaviju

Asistira 20 Izvodi 10

Plasiranje femoralnog katetera

Asistira 10 Izvodi 5

Održavanje homeostaze kod pacijenata poremećenog stanja svesti

Asistira 10 Izvodi 50

Veštačka ventilacija pacijenta (podešavanje parametara na respiratoru)

Asistira 20 Izvodi 30

Ishrana pacijenata sa poremećenim stanjem svesti

Asistira 30 Izvodi 10

Uvod u anesteziju

Asistira 20 Izvodi 10

Anestezije kod operacija na velikom mozgu

Asistira 10

Anestezije kod operacija na malom mozgu (sedeći i ležeći položaj)

Asistira 10

Anestezije kod operacija na kičmi

Asistira 10

Anestezija kod operacija na perifernim nervima

Asistira 10

Regionalna anestezija

Asistira 10

Periduralna anestezija

Asistira 5

Rad u okviru dežurne ekipe

Izvodi 2

* SVI NAVEDENI BROJEVI SE ODNOSE NA PERIOD KOJI KANDIDAT PROVODI U OKVIRU ODGOVARAJUĆE USTANOVE.

Do isteka 12. meseca prve godine specijalizacije kandidat polaže kolokvijum iz NEUROANESTEZIJE i NEURORADIOLOGIJE kod mentora - anesteziologa i radiologa.

II GODINA

Urgentni centar - neurohirurško "E" odeljenje - 6 meseci

Intenzivna nega Instituta za neurohirurgiju - 6 meseci

Tokom ove godine specijalizant mora biti osposobljen da samostalno uz eventualnu kontrolu izvede sledeće intervencije:

- Lumbalna punkcija, plasiranje lumbalne eksterne drenaže

- Obrade rana različitih dimenzija i dubine

- Zbrinjavanje postoperativnih rana

- Kraniektomije kod hroničnog subduralnog hematoma ili plasiranja eksterne ventrikularne drenaže, odnosno ICP monitoringa

- Kraniotomija supratentorijalna

- Zatvaranje nakon kraniotomije

- Biopsija mišića i nerva

- Evakuacija ekstraduralnog hematoma i akutnog subduralnog hematoma

- Plastika lobanje

- Impresivni nekomplikovani prelom lobanje

- Lumbalna diskektomija - asistira

Do kraja druge godine specijalizant mora položiti kolokvijum iz NEUROTRAUMATOLOGIJE

Na kraju ove godine mentori rade procenu sposobnosti kandidata po intervencijama i veštinama kao što je gore navedeno i proveravaju vođenje Dnevnika operacija. Mentor svojim potpisom garantuje da je kandidat uneo tačne podatke u dnevnik.

III GODINA

Specijalizant provodi vreme na 2 klinička odeljenja u trajanju od po 6 meseci.

Tokom ove godine specijalizant mora biti osposobljen da samostalno uz eventualnu kontrolu izvede pored gore već navedenih, sledeće intervencije:

- Lumbalna diskektomija

- Intracerebralni hematom, spontani i traumatski

- Kraniotomija zadnje jame i baze lobanje

- Operacija površnih meningeoma i glioma

- Implantacija i revizija šantova

- Lumbalna i torakalna laminotomija

- Operacije ekstraduralnih tumora kičme

Tokom godine kandidat polaže kolokvijume iz HIRURGIJE SUPRATENTORIJALNIH TUMORA i HIRURGIJE INFRATENTORIJALNIH TUMORA BAZE LOBANJE, kao i HIRURGIJE KIČMENE MOŽDINE I KIČMENOG KANALA kod zaduženih nastavnika.

U toku ove godine specijalizacije kandidat treba da na domaćem ili međunarodnom stručnom sastanku ili kongresu izloži jedan rad.

Na kraju godine mentori rade procenu sposobnosti kandidata po intervencijama i veštinama kao što je gore navedeno i proveravaju vođenje Dnevnika operacija. Mentor svojim potpisom garantuje da je kandidat uneo tačne podatke u dnevnik.

IV GODINA

Dečije "B" odeljenje Instituta za neurohirurgiju ili Klinika za neurohirurgiju matičnog Kliničkog centra - 8 meseci

Odeljenje "A" ili Klinika za neurohirurgiju matičnog Kliničkog centra - 4 meseca

Ova godina specijalizacije je posebno posvećena pedijatrijskog i funkcionalnoj neurohirurgiji, pored povećanja znanja u operacijama i veštinama koje su navedene u prethodnim godinama.

Tokom ove godine specijalizant mora biti osposobljen da samostalno uz eventualnu kontrolu izvede pored gore već navedenih, sledeće intervencije:

- Operacije kompresivnih neuropatija

- Direktna sutura nerva

- Nervna transplantacija

- Evakuacija cerebelarnog hematoma

- Operacija cističnih intraaksijalnih tumora cerebeluma bez infiltracije moždanog stabla

- Operacija cervikalne i lumbalne spinalne stenoze

- Operacija ekstramedularnog intraduralnog tumora

- Stereotaksična biopsija tumora

- Implantacija dubokih elektroda kod epilepsije

- Implantacija katetera za lečenje bola i spasticiteta

- Operacije površnih supratentorijalnih metastaza

- Suturektomija jedne suture kod kraniostenoze

- Operacija meningocele

- Endoskopske intervencije - asistira

Specijalizant polaže tokom ove godine kolokvijume iz (1) HIRURGIJE KRANIOCEREBRALNIH I KRANIOSPINALNIH KONGENITALNIH ANOMALIJA I HIDROCEFALUSA, (2) HIRURGIJE POVREDA I OBOLJENJA PERIFERNIH NERAVA i (3) HIRURGIJE BOLA, EPILEPSIJE I STEREOTAKSIČNE HIRURGIJE kod zaduženih nastavnika.

Tokom ove godine specijalizant je dužan da učestvujući u nekom od kliničkih istraživanja objavi 1 rad u domaćem ili stranom časopisu kao prvi autor i da bude koautor u jednom radu takođe objavljenom u časopisu u celini.

Na kraju godine mentori rade procenu sposobnosti kandidata po intervencijama i veštinama kao što je gore navedeno i proveravaju vođenje Dnevnika operacija. Mentor svojim potpisom garantuje da je kandidat uneo tačne podatke u dnevnik.

V GODINA

Neuroortopedija - 4 meseca

Klinička neurohirurgija - 8 meseci

Peta godina specijalizacije je planirana za hirurgiju kičmenog stuba (tumori, deformiteti, degenerativne bolesti) kod koje je neophodna stabilizacija istog, odnosno instrumentacija. Specijalizant provodi 4 meseca u Spinalnom centru u Banjici ili Klinici za neurohirurgiju matičnog Kliničkog centra koja u spinalnoj patologiji primenjuje instrumentalnu fiksaciju i stabilizaciju najmanje 5 godina, gde se upoznaje sa elementima instrumentacije. Ostatak pete godine je planiran za vaskularnu neurohirurgiju - operacije intrakranijalnih aneurizmi i arteriovenskih malformacija.

Tokom ove godine specijalizant mora biti osposobljen da samostalno uz eventualnu kontrolu izvede pored gore već navedenih, sledeće intervencije:

- Ekstraforaminalna lumbalna diskektomija

- Prednji i zadnji pristup cervikalnom delu kičmenog stuba

- Cervikalna instrumentacija

- Torakolumbalna instrumentacija

- Operacija spontanog intracerebralnog hematoma uzrokovanog manjom AVM

- Operacija spontanog intracerebralnog hematoma uzrokovanog aneurizmom na prednjoj komunikantnoj ili srednjoj moždanoj arteriji.

- Operacije infratentorijalnih metastaza

- Operacije površnih kavernoma

Specijalizant polaže kolokvijume iz (1) HIRURGIJE KIČMENOG STUBA (dva ispitivača, ortoped i neurohirurg), (2) HIRURGIJE INTRAKRANIJALNIH ANEURIZMI, LEČENJE SUBARAHNOIDALNE SPONTANE HEMORAGIJE i (3) HIRURGIJE SUPRATENTORIJALNIH I INFRATENTPRIJALNIH AVM.

Kandidat je dužan ove godine da kao prvi autor objavi jedan rad u domaćem ili inostranom časopisu, kao i da referiše jedan rad na domaćem (međunarodnom) stručnom sastanku ili kongresu.

Na kraju godine mentori rade procenu sposobnosti kandidata po intervencijama i veštinama kao što je gore navedeno i proveravaju vođenje Dnevnika operacija. Mentor svojim potpisom garantuje da je kandidat uneo tačne podatke u dnevnik.

VI GODINA

Klinička neurohirurgija - 6 meseci

Neuropatologija - mesec dana

Neuroonkologija - 1 mesec

Kliničko istraživanje ili rad u laboratoriji - 4 meseca

Završna godina specijalizacije je planirana za upoznavanje kandidata sa savremenim principima neuroonkološke terapije, za sticanje veće sigurnosti u izvršavanju naučenih operacija, pripremu specijalističkog ispita i učestvovanje u kliničkom istraživanju.

Tokom ove godine specijalizant mora biti osposobljen da samostalno uz eventualnu kontrolu izvede pored gore već navedenih, sledeće intervencije:

- Operacije supraselarnih tumora (kraniofaringeomi, meningeomi)

- Operacije tumora zadnje lobanjske jame

- Operacije površnih AVM i kavernoma

- Operacije kraniocervikalnih kongenitalnih anomalija

- Transsfenoidalni pristup selarnoj regiji

- Operacije manjih aneurizmi

Specijalizant do 6. meseca ove godine polaže kolokvijum iz NEUROONKOLOGIJE SA NEUROPATOLOGIJOM kod zaduženih nastavnika (patolog, neurohirurg i radiolog). Nakon toga sprema specijalistički ispit i učestvuje u kliničkom istraživanju, ili projektu.

17. Plastična, rekonstruktivna i estetska hirurgija

pet godina
(60 meseci)

Cilj i namena specijalizacije

Cilj i namena specijalizacije iz Plastične, rekonstruktivne i estetske hirurgije jeste teorijska i praktična edukacija u smislu formiranja profila Plastičnog, rekonstruktivnog i estetskog hirurga.

Specijalizacija Plastične, rekonstruktivne i estetske hirurgije traje pet godina.

Glavne discipline specijalizacije iz Plastične, rekonstruktivne i estetske hirurgije i njihovo trajanje:

Dvosemestralna nastava - 9 meseci

Plastična, rekonstruktivna i estetska hirurgija - 30 meseci

Opšta hirurgija - 10 meseci

- urgentna hirurgija - 4 meseca

- abdominalna hirurgija - 4 meseci

- onkologija - 1 mesec

- vaskularna hirurgija - 1 mesec

Ortopedija i traumatologija - 3 meseca

Urologija - 1 mesec

Dermatovenerologija - 1 mesec

Otorinolaringologija - 1 mesec

Anesteziologija sa reanimatologijom - 15 dana

Transfuziologija - 15 dana

Mikrohirurgija - 1 mesec

Neurohirurgija - 1 mesec

Maksilofacijalna hirurgija - 1 mesec

Fizikalna medicina i rehabilitacija - 1 mesec

Provera znanja

Posle obavljenog staža iz svakog od pojedinih nastavnih predmeta specijalizanti polažu Kolokvijume. Predviđeno je polaganje 10 kolokvijuma:

Osnovni principi plastične i rekonstruktivne hirurgije (prva godina)

Tumori (prva godina)

Opekotine i smrzotine (druga godina)

Režnjevi (druga godina)

Glava i vrat (druga godina)

Hirurgija šake i gornjeg ekstremiteta (treća godina)

Rekonstrukcija dojke, abdomena, genitalija i donjeg ekstremiteta (treća godina)

Urođene anomalije (četvrta godina)

Estetska hirurgija (peta godina)

Invazivne anti age procedure (peta godina)

Kolokvijum se sastoji iz:

A. Pismenog dela (test)

B. Usmenog dela sa četiri pitanja (izvlače se tri pitanja) i četvrto pitanje komisija pita po svom izboru

PROGRAM SPECIJALIZACIJE PO OBLASTIMA I VEŠTINAMA

Oblast: (AR) Anesteziologija sa reanimatologijom - 15 dana

Veština (125) Punkcija i plasiranje perifernog venskog katetera

izvodi: 10

Veština (126) Punkcija i plasiranje centralnog venskog katetera

izvodi: 2

Veština (127) Merenje centralnog venskog pritiska

izvodi: 10

Veština (128) Endotrahealna intubacija/na fantomu/

izvodi: 10

Veština (129) Veštačko disanje - manuelne i insuflacione metode

izvodi: 10

Oblast: (DV) Dermatovenerologija - 1 mesec

Veština (01) Uzimanje specifične dermatološke anamneze

Gleda: 20 Asistira: 30 izvodi: 50

Veština (02) Pregled bolesnika - opisivanje dermatološkog statusa

Gleda 20 Asistira: 30 Izvodi: 50

Veština (03) Vođenje istorije bolesti (kontrola laboratorijskih analiza, ordiniranje terapije - put leka, pisanje dekurzusa, referisanje na vizitama, prisustvovanje interkliničkim pregledima)

Gleda 20 Asistira: 30 Izvodi: 50

Veština (04) Tumačenje rezultata dobijenih predviđenim dijagnostičkim procedurama

Gleda 20 Asistira: 30 Izvodi: 50

Veština (05) Tehnike primene okluzije u dermatološkoj terapiji

Gleda: 10 Asistira: 10 Izvodi: 20

Veština (06) Intralezionalna aplikacija lekova

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi 10

Veština (07) Obrada bolesnika sa buloznim dermatozama i metaboločki kompromitovanih bolesnika sa prostranim zahvatanjem kože

Gleda 10 Asistira: 10 Izvodi 20

Veština (08) Hemijska ablacija nokatne ploče

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi 10

Veština (09) Hemijska ablacija nokatne ploče

Gleda 3 Asistira: 2 Izvodi 5

Veština (10) Pisanje prijema i otpusta hospitalizovanih bolesnika

Gleda 20 Asistira: 30 Izvodi 50

DK Druga kategorija 4

Veština (11) Uzimanje transplatata kosti, fascije, tetive, hrskavice, nerva

Gleda 30 Asistira: 20

Veština (12) Rekonstrukcija Većih kožnih defekata (transplantacijom kože, režnjevima)

Gleda 30 Asistira: 20 Izvodi: 10 Ostalo: 30

Veština (13) Ekscizija opekotinskih rana viših od 5% (tangencijalne ekscizije, dermoabrazija, sukces. hir. nekrektomije)

Gleda 30 Asistira: 20 Izvodi: 10 Ostalo: 30

Veština (14) Rešavanje dezmogenih kontaktura "Z" plastikom, režnjevima, kožnim transpl.

Gleda 15 Asistira: 10 Izvodi: 5 Ostalo: 15

Veština (15) Rekonstrukcija funkcionalnih regija autotransplantacijom kože

Gleda 15 Asistira: 10 Izvodi: 5 Ostalo: 15

Veština (16) Korekcija otapostaze

Gleda 30 Asistira: 20 Izvodi: 1

Veština (17) Manje korektivne operacije kapaka, nosa, usni i aurikula

Gleda 30 Asistira: 20 Izvodi: 1

Veština (18) Rekonstrukcija parcijalnih defekata nosa, usni, aurikula i kapaka

Gleda 30 Asistira: 20 Izvodi: 10 Ostalo: 30

Veština (19) Tamponada nosa (prednja i zadnja)

Gleda 15 Asistira: 10 Izvodi: 5 Ostalo: 15

Veština (20) Traheostomija

Gleda 7 Asistira: 5 Izvodi: 2 Ostalo: 7

Veština (21) Dupuitrenova kontraktura

Gleda 25 Asistira: 20 Izvodi: 5 Ostalo: 25

Veština (22) Tendorafija

Gleda 15 Asistira: 10 Izvodi: 5 Ostalo: 15

Veština (23) Hirurško lečenje dekubitalnih ulcera

Gleda 15 Asistira: 10 Izvodi: 5 Ostalo: 15

Veština (24) Augmentaciona mamoplastika, mastopeksija, ginekomastija

Gleda 15 Asistira: 10

Veština (25) Sindaktilija, anularne strukture

Gleda 7 Asistira: 5

Veština (26) Cirkumcizija i frenulotomija

Gleda 15 Asistira: 10 Izvodi: 5

Veština (27) Lečenje bazocelularni i planocelularnih karcinoma

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 3

Veština (28) Lečenje sarkoma

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 3

Veština (29) Lečenje melanoma

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 3

MK Mikrohirurgija - 1 mesec 1

Veština (118) Upoznavanje sa elementima mehanizma tehnike (vežbe na mikroskopu i rad sa mikrosk. i rad sa mikrohirurškim instrumentima.

Gleda 5 Asistira 5 Izvodi: 4

Veština (119) Rekonstrukcija živca pod mikroskopom

Gleda 5 Asistira: 4

Veština (120) Vaskularizacija anastomoze (arterijska i venska)

Gleda 5 Asistira: 4

Veština (121) Podizanje mikrovaskularnog slobodnog režnja i njegovo postavljanje (mišićni i mišićno-kožni)

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (122) Monitoring mikrovaskularnog režnja

Gleda 5 Asistira: 4

Veština (123) Osnovni principi remplantacije amputiranih delova tela

Gleda 5 Asistira: 4

MH Maksilofacijalna hirurgija - 1 mesec

Veština (113) Disekcija vrata

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (114) Repozicija i imobilizacija frakture mandibule

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (115) Repozicija i imobilizacija frakture maxile

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (116) Obrada rane na licu

Gleda 5 Asistira: 4

Veština (117) Hirurško lečenje infekcija na vratu

Gleda 2 Asistira: 4

(NH) Neurohirurgija - 1 mesec

Veština (109) Kraniotomija

Gleda 5 Asistira: 5 Ostalo: 4

Veština (110) Trepanacija lobanje

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (111) Obrada rane na poblanini

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (112) Kranioplastika

Gleda 5 Asistira: 5

OV Opšta hirurgija - vaskularna hirurgija - 1 mesec

Veština (147) Ekstirpacija v. safene

Gleda 5 Asistira: 4

Veština (148) Amputacija ekstremiteta zbog vaskularnih oboljenja

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (149) Šav manjih krvnih sudova zbog povrede

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (150) By pass graft autovenski ili sintetski

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (151) Resekcija aneurizma abdominalne aorte

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (152) Arterio-venska fistula radi dijaliza

Gleda 3 Asistira: 4

(OK) Obavezni kolokvijumi

Veština (01) Osnovi i principi plastične i rekonstruktivne hirurgije (prva godina)

Veština (02) Tumori (prva godina)

Veština (03) Režnjevi (druga godina)

Veština (04) Opekotine i smrzotine (druga godina)

Veština (05) Glava i vrat (treća godina)

Veština (06) Hirurgija šake i gornjeg ekstremiteta (treća godina)

Veština (07) Rekonstrukcija dojke, abdomena, genitalija, donji ekstremitet (četvrta godina)

Veština (08) Urođene anomalije (četvrta godina)

Veština (09) Estetska hirurgija (peta godina)

Veština (10) Invanzivne anti age procedure (peta godina)

(OR) Otorinolaringologija - 1 mesec

Veština (01) Rinoskopija

Gleda 10

Veština (02) Zadnja rinoskopija

Gleda 5

Veština (03) Endoskopija nosa, epofaringoskopija

Gleda 5

Veština (04) Čitanje radiografskih snimaka (standardni, CT i MR) nazo-paranazalne regije

Gleda 5

Veština (05) Incizija hematoma i apscesa septuma

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (06) Zaustavljanje epistakse kauterizacijom

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (07) Prednja tamponada nosa

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (08) Zadnja tamponada nosa

Gleda 3 Asistira: 3

Veština (09) Repozicija nosnih kostiju

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (10) Strana tela nosa

Gleda 3 Asistira: 3

Veština (11) Septoplastika

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (12) Endonazalna polipektomija

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (13) Mukotomija nosne školjke

Gleda 2 Asistira: 2

Veština (14) UZ paranazalnih šupljina

Gleda 5

Veština (15) Rinoseptoplastika

Gleda 5 Asistira: 10

Veština (16) Osteoplastična operacija frontalng sinusa

Gleda 2 Asistira: 2

Veština (17) Zbrinjavanje povreda lica Le Fort

Gleda 2 Asistira: 2

Veština (18) Ridlova operacija frontalnog sinusa

Gleda 1 Asistira: 1

(OT) Ortopedija i traumatologija - 3 meseca

Veština (100) Priprema patrljaka za protetisanje

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 2

Veština (101) Praćenje izrade svih oblika proteza i njihovih ležišta

Gleda 10

Veština (102) Praćenje adaptacije na ortopedska pomagala

Gleda 10

Veština (103) Aplikacija elektronskih proteza

Gleda 2

Veština (85) Rukovanje rendgen aparatom u sali

Gleda 5

Veština (86) Skeletna ekstenzija

Gleda 3

Veština (87) Funkcionalni gips

Gleda 5 Asistira: 4

Veština (88) Punkcija zgloba

Gleda 2

Veština (89) Repozicija frakture radijusa na tipičnom mestu

Gleda 2

Veština (90) Osteosinteza femura

Gleda 1 Asistira: 4

Veština (91) Sekvestrektomija

Gleda 1 Asistira: 4

Veština (92) Hirurška obrada rane

Gleda 5 Asistira: 4

Veština (93) Amputacija ekstremiteta

Gleda 2 Asistira: 4

Veština (94) Biopsija kosti

Gleda 5 Asistira: 3

Veština (95) Resekcija kosti

Gleda 5 Asistira: 3 4

Veština (96) Sekvestrektomija i kiretaža kosti

Gleda 3 Asistira: 2

Veština (97) Osteoplastika

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (98) Principi elongacije ekstremiteta po Ilizarovu

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (99) Hirurško lečenje preloma kostiju šake

Gleda 2 Asistira: 3 Izvodi: 1

(OU) Opšta hirurgija - urgentna hirurgija - 4 meseca

Veština (130) Intravenska punkcija

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 10

Veština (131) Intravenska kanulacija

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 5

Veština (132) Instaliranje seta za merenje CVP

Gleda 1 Asistira: 5 Izvodi: 5

Veština (133) Endotrahealna intubacija

Gleda 5 Asistira: 10 Izvodi: 5

Veština (134) Tehnika arteficijalne ventilacije

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 10

Veština (135) Uvođenje nazogastrične sonde

Gleda 1 Asistira: 3 Izvodi: 5

Veština (136) Nazotrahealna i orotrahealna aspiracija

Gleda 1 Asistira: 3 Izvodi: 5

Veština (137) Kataterizacija mokraćne bešike

Gleda 2 Asistira: 5 Ostalo: 10

Veština (138) Pleuralna punkcija

Gleda 2 Asistira: 5 Izvodi: 10

Veština (139) Izvođenje blokova perifernih nerava

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 10

Veština (140) Priprema i prpoera defibliratora

Gleda 4 Asistira: 5 Izvodi: 5

Veština (141) Kardiopulmonalna reanimacija

Gleda 20 Asistira: 20 Izvodi: 20

Veština (142) Akutni abdomen - pregled, dijagnoza i zbrinjavanje

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 10

Veština (143) Zbrinjavanje povreda abdomena

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 10

Veština (144) Variksi ezofagusa - hemostaza balonom

Gleda 5 Asistira: 5 Izvodi: 1

Veština (145) Sekundarna sutura trbušnog zida zbog dehiscencije

Gleda 5 Asistira: 5

Veština (146) Obrada lacerokontuznih rana

Gleda 5 Asistira: 10 Izvodi: 10

(OH) Opšta hirurgija - abdominalna hirurgija - 5 meseci

Veština (50) Strumektomija

Gleda 5

Veština (51) Totalna tireoidektomija sa identifikacijom n. rekurensa

Asistira: 2

Veština (52) Rekonstrukcija jednjaka

Gleda 5

Veština (53) Punkcija toraksa

Asistira: 2

Veština (54) Drenaža toraksa

Asistira: 3

Veština (55) Torakotomija

Asistira: 2

Veština (56) Skopija i grafija grudnog koša

Asistira: 5

Veština (57) Herniektomija

Gleda: 10 Asistira: 10

Veština (58) Operacija pilonidalnog sinusa

Asistira: 5

Veština (59) Plastika trbušnog zida kod ventralnih hernija

Asistira: 2

Veština (60) Plastika kod umbilikalnih hernija

Asistira: 2

Veština (61) Odstranjivanje benignih lezija kože i potkožnog tkiva

Asistira: 10

Veština (62) Obrada lacerokontuznih rana

Izvodi: 10

Veština (63) Ablacija nokatne ploče

Izvodi: 5

Veština (64) Ekcizija nokatne ploče sa matriksom

Izvodi: 5

Veština (65) Plastika zbog femoralne hernije

Asistira: 2

Veština (66) Plastika zbog recidivantnih Ventralnih hernija

Asistira: 2

Veština (67) Sekundarna sutura trbušnog zida zbog dehiscencije

Asistira: 2

Veština (68) Drenaža retroperitonealnih ili intraabdominalnih abscesa

Gleda: 2

Veština (69) Šav manjih krvnih sudova zbog povrede

Asistira: 2

Veština (70) By pass graft autovenski ili sintetski

Asistira: 2

Veština (71) Arterio-venska fistula radi dijalize

Gleda: 3

Veština (72) Mastektomija

Asistira: 10

Veština (73) Ekstirpacija benignih lezija dojki

Asistira: 5 Izvodi: 5

Veština (74) Cirkumcizija

Asistira: 2 Izvodi: 2

Veština (75) Eksploracija skrotuma

Asistira: 2

Veština (76) Resekcija želuca

Gleda: 5

Veština (77) Gastroentero anastemoza

Gleda: 5 Asistira: 5

Veština (78) Resekcija tankog creva sa anastomozom

Gleda: 5 Asistira: 5

Veština (79) Enteroliza i enteropeksija

Gleda: 2

Veština (80) Splenektomija

Gleda: 2 Asistira: 2

Veština (81) Jejunostomija

Gleda: 2

Veština (82) Dezaansomoza gastroduodenalis sa rekonstrukcijom

Gleda: 2

Veština (83) Vagatomija: trunkalna, selektivna, supraselektivna

Gleda: 2

Veština (84) Gastrektomija

Gleda: 3

Veština (85) Tehnika bariatrične hirurgije

Gleda: 5 Asistira:

(PK) Prva kategorija

Veština (01) Obrada opekotinskih rana (primarna i sekundarna)

Gleda: 90 Asistira: 60 Izvodi: 30 Ostalo: 90

Veština (02) Depresivne incizije u opekotina, elektrokucija

Gleda: 15 Asistira: 10 Izvodi: 2 Ostalo: 15

Veština (03) Sve metode ekscizije opekotina i nekroza do 5%

Gleda: 30 Asistira: 20 Izvodi: 10 Ostalo: 30

Veština (04) Ablacija kožnih transplantata svih debljina

Gleda: 90 Asistira: 60 Izvodi: 30 Ostalo: 90

Veština (05) Transplantacija kože

Gleda: 45 Asistira: 30 Izvodi: 15 Ostalo: 45

Veština (06) Korekcija manjih ožiljaka (ekscizija, autotransplantacija kože, "Z" plastika manji režnjevi)

Gleda: 90 Asistira: 60 Izvodi: 30 Ostalo: 90

Veština (07) Primarna i sekundarna obrada rane sa ili bez defekta kože

Gleda: 60 Asistira: 40 Izvodi: 20 Ostalo: 60

Veština (08) Ekscizija malignih i benignih tumora kože i potkožnog tkiva

Gleda: 150 Asistira: 100 Izvodi: 50 Ostalo: 150

Veština (09) Rekonstrukcija manjih defekata kože lokalnim kožnim režnjevima u nefunkcionalnim regijama

Gleda: 30 Asistira: 20 Izvodi: 10 Ostalo: 30

Veština (10) Osnovni postupci pri reanimaciji plasiranje Venskih katetera, venesekcija, plasiranje katetera i sondi...

Gleda: 60 Asistira: 40 Izvodi: 20 Ostalo 60

(TK) Treća kategorija

Veština (27) Totalna rekonstrukcija nosa, usni, kapaka i auricula

Gleda: 7 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo 7

Veština (28) Veći tumori vrata, glave i kraniofacijalne regije

Gleda: 10 Asistira: 10 Ostalo: 10

Veština (29) Složeni traumatski defekti glave

Gleda: 10 Asistira: 10 Ostalo 10

Veština (30) Desekcija vrata, aksile i ingvinuma

Gleda: 12 Asistira: 10

Veština (31) Parotidektomija (parcijalna i totalna)

Gleda: 12 Asistira: 10

Veština (32) Rekonstruktivne operacije upotrebom arterijalnih režnjeva

Gleda: 20 Asistira: 15 Izvodi: 5 Ostalo 20

Veština (33) Rekonstruktivne operacije upotrebom miokutanih, fasciokutanih i kompozit režnjeva

Gleda: 5 Asistira: 5 Ostalih: 5

Veština (34) Rekonstruktivne operacije upotrebom slobodnih režnjeva

Gleda: 5 Asistira: 5 Ostalo: 5

Veština (35) Funkcionalna rekonstrukcija ekstremiteta

Gleda: 13 Asistira: 10 Ostalo: 13

Veština (36) Mikrohirurška tehnika: - Vaskularna anastomoza; -neuroanastomoza

Gleda: 20 Asistira: 10 Ostalo: 30

Veština (37) Rascepi primarnog i sekundarnog palatuma

Gleda: 13 Asistira: 10 Ostalo: 13

Veština (38) Hipospadije, epispadije i ekstrofije

Gleda: 5 Asistira: 5 Ostalo: 5

Veština (39) Sekundarne korekcije kongenitalnih anomalija

Gleda: 5 Asistira: 5 Ostalo: 5

Veština (40) Neuroplastika perifernih nerava

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 5

Veština (41) Ritidoplastika

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 5

Veština (42) Redukciona mamoplastika

Gleda: 7 Asistira: 5 Izvodi: 2 Ostalo: 7

Veština (43) Redukcija dojke

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 3

Veština (44) Dermolipektomija abdomena

Gleda: 7 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 7

Veština (45) Aspiraciona lipektomija

Gleda: 7 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 7

Veština (46) Recidivne hernije

Gleda: 12 Asistencija: 10 Izvodi: 1 Ostalo: 12

Veština (47) Rinoplastika

Gleda: 24 Asistira: 20 Izvodi: 1 Ostalo: 24

Veština (48) Hirurško lečenje bazocelularno karcinoma

Gleda: 50 Asistira: 150 Izvodi: 55

Veština (49) Hirurško lečenje melanoma

Gleda: 10 Asistira: 30 Izvodi: 5 Ostalo: 4

Veština (50) Hirurško lečenje spinocelularnog karcinoma

Gleda: 5 Asistira: 10 Izvodi: 3 Ostalo: 4

Veština (51) Hirurško lečenje sarkoma

Gleda: 2 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (52) Lečenje septičkih stanja kod opekotina

Gleda: 10 Asistira: 15 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (53) Lečenje smrzotina

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 2 Ostalo: 4

Veština (54) Hirurško lečenje ptoze kapaka

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (55) Totalna i parcjalna rekonstrukcija uva

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (56) Totalna i parcjalna rekonstrukcija nosa

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (57) Totalna i parcjalna rekonstrukcija lica

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (58) Totalna i parcjalna rekonstrukcija gornje i donje usne

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (59) Totalna i parcjalna rekonstrukcija paralize facijalisa

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (60) Totalna i parcjalna rekonstrukcija očnih kapaka

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (61) Totalna i parcjalna rekonstrukcija skalpa i čela

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (62) Totalna i parcjalna rekonstrukcija defekata šake

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (63) Totalna i parcjalna rekonstrukcija tetiva

Gleda: 5 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (64) Podmlađivanje lica - Face lifting

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (65) Podmlađivanje lica i drugih delova tela transplantacijom masnoga tkiva

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (66) Podmlađivanje i korekcija donjih i gornjih kapaka

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (67) Augmentacija dojke

Gleda: 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (68) Redukcija dojke i mastektomija

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (69) Estetska korekcija nosa

Gleda: 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (70) Estetska korekcija ušiju

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (71) Liposukcija

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (72) Abdominoplastika Tummy tuck

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (73) Transplantacija kose, obrva i trepavica

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (74) Duboka dermoabrazija

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (75) Estetska korekcija ruku - Brachioplastica

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (76) Zatezanje i podizanje butina (femoralni lifting)

Gleda: 3 Asistira: 3 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (77) Fileri - Korekcija lica i drugih delova tela filerima

Gleda 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (78) Neutralizacija mišića Botoxom

Gleda: 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (79) Duboki hemijski pilinzi

Gleda: 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (80) Mikrodermoabrazija

Gleda: 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (81) Mezoterapija i mezoniti

Gleda: 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

Veština (82) PRP

Gleda: 7 Asistira: 7 Izvodi: 1 Ostalo: 4

(TF) Transfuziologija - 15 dana 15

Veština (104) Klinički i laboratorijski pregledi davalaca krvi

Gleda: 10 Asistira: 20

Veština (106) Delimično deplazmatisana krv

Gleda: 2 Asistira: 2 Izvodi: 6

Veština (107) Zamrznuta sveža plazma

Gleda: 2 Asistira: 2 Izvodi: 6

Veština (108) Reanimacija - postoperativni tretman u hirurgiji

Gleda: 10 Asistira: 4

Veština (109) Eksangvini transfuzije i perinatalna zaštita, prevencija RH imunizacije

Gleda: 5 Asistira: 4

(UR) Urologija - 1 mesec

Veština (01) Amputacija penisa

Gleda: 1

Veština (02) Ligatura dorzalne vene penisa

Gleda: 1

Veština (03) Implantacija penilnih proteza

Gleda: 1

Veština (04) Revaskularizacija penisa

Gleda: 1

Veština (05) Mikrohirurška epididimo-deferencijalna anastomoza 1

Veština (06) Operacija hipospadije

Gleda: 1

Veština (07) Ureteropijelične plastike

Gleda: 10

Veština (08) Nefrektomije parcijalne

Gleda: 5

Veština (09) Sutura veziko - vaginalne fistule

Gleda: 5

Veština (10) Plastika uretre

Gleda: 5

Veština (11) Buziranje uretralnih stenoza

Gleda: 5

(FM) Fizikalna medicina i rehabilitacija - 1 mesec

Veština (118) Testovi pri oštećenju perifernih nerava

Gleda: 5 Asistira: 5 Izvodi: 2

Veština (119) Interpretacija EMG nalaza

Gleda: 10 Asistira: 4

Veština (120) Primena elektroterapijskih procedura

Gleda: 5 Asistira: 5

Veština (121) Radna terapija

Gleda: 5 Asistira: 5

Veština (122) Primena hidroterapijskih procedura

Gleda: 5 Asistira: 5

Veština (123) Kinezi terapija

Gleda: 5 Asistira: 5

Veština (124) Primena fizičkih agenasa (parafin)

Gleda: 5 Asistira: 5

(DN) DVOSEMESTRALNA NASTAVA 9

DN1 I semestar dvosemestralne nastave

DN2 II semestar dvosemestralne nastave.

18. Maksilofacijalna hirurgija

pet godina
(60 meseci)

Osnove i cilj specijalizacije

Specijalizacija maksilofacijalne hirurgije je organizovani i standardizovani proces poslediplomskog obrazovanja tokom koga doktor medicine stiče teorijska i praktična znanja iz oblasti maksilofacijalne hirurgije i srodnih medicinskih disciplina koja omogućavaju da kao specijalista kompetentno i uspešno samostalno zbrinjava bolesnike sa urođenim anomalijama, stečenim deformitetima, akutnim i hroničnim zapaljenjima, benignim i malignim tumorima maksilofacijalnog područja, a da se u svim ostalim slučajevima dovoljno sigurno snalazi u dijagnostici da bi bolesnike pravovremeno uputio na odgovarajuće mesto na lečenje. Zbrinjavanje podrazumeva primenu najviših standarda u prevenciji, dijagnostici, lečenju i rehabilitaciji oboljenja. Specijalista maksilofacijalne hirurgije osposobljen je i za planiranje i učestvovanje u stručnim projektima, shvata neophodnost kontinuirane medicinske edukacije uz implementaciju svih novih naučnih i tehnoloških saznanja, a takođe stiče osnovu da svoja znanja, veštine i iskustva prenosi mlađim kolegama.

Trajanje i struktura specijalizacije

Specijalizacija maksilofacijalne hirurgije traje 5 godina (uz mogućnost produžavanja u slučaju nedovoljnog uspeha kandidata, a na predlog mentora) za koje vreme će se obaviti kompletan program sticanja znanja i veština u kvalitetu i obimu koji odgovaraju evropskim standardima. Pet godina specijalizacije podrazumeva se 60 meseci, u to su uključeni i godišnji odmori lekara na specijalizaciji u skladu sa zakonom. Specijalizacija podrazumeva celodnevni angažman i ne može se obavljati uz drugi posao istovremeno. Specijalisti maksilofacijalne hirurgije koji žele da se usavrše iz užih zdravstvenih MFH specijalizacija mogu nastaviti specijalističko školovanje neposredno u produžetku osnovne specijalizacije ili kasnije.

Strukturu petogodišnjeg specijalističkog staža maksilofacijalne hirurgije čine:

NASTAVNI PROGRAM IZ MAKSILOFACIJALNE HIRURGIJE

1. Maksilofacijalna hirurgija (31 mesec) + dvosemestralna nastava (9 meseci)

Teorijska nastava iz maksilofacijalne hirurgije obuhvata:

Traumatologija: Etiologija i klasifikacija povreda maksilofacijalne regije. Urgentne intervencije kod povreda MF regije (uspostavljanje i održavanje disajnog puta i zaustavljanje krvavljenja). Povrede mekih tkiva lica i hirurška obrada. Prelomi kostiju lica i vilica (gornje i donje vilice, zigomatične kosti, nosnih kostiju i orbite), dijagnostika i principi konzervativnog i hirurškog lečenja.

Imobilizaciona sredstva. Povrede maksilofacijalne regije udružene sa kraniocerebralnim povredama, rane i kasne komplikacije, preventiva i lečenje i timsko zbrinjavanje. Lečenje inficiranih povreda, pogrešnog srašćenja i pseudoartroza, povrede zuba (traumatske luksacije, ekstrakcije i frakture). Ishrana, nega i rehabilitacija povređenih i bolesnika sa imobilizacijom. Ratne povrede maksilofacijalne regije. Sudsko medicinska kvalifikacija povreda maksilofacijalne regije.

Infekcije: Akutne i hronične nespecifične i specifične infekcije koštanih i mekih tkiva lica i vrata, odontogenog i neodontogenog porekla - klinička slika, dijagnostika, metode konzervativnog i hirurškog lečenja. Putevi širenja infekcija MF regije. Fistule dentogenog i nedentogenog porekla. Flegmonozna zapaljenja poda usta, obraza, orbite i vrata - dijagnostika i principi lečenja.

Oboljenja paranazalnih šupljina: Akutna i hronična infekcija paranazalnih šupljina odontogenog i neodontogenog porekla, širenje infekcije iz sinusa - klinička slika, dijagnostika, konzervativno i hirurško lečenje. Oroantralne komunikacije i fistule, strano telo u maksilarnom sinusu - dijagnostika i lečenje. Ciste i tumori paranazalnih šupljina - dijagnostika i lečenje. Savremene metode pregleda paranazalnih šupljina (ultrasonografija, sinusoskopija).

Oboljenja temporomandibularnog zgloba: Anatomija, fiziologija i patološka anatomija viličnog zgloba. Traumatska oštećenja TM zgloba, traumatska luksacija, habitualna luksacija i subluksacija, akutna i hronična zapaljenja, degenerativna oboljenja TM zgloba, ankiloza - lažna i prava, jednostrana i obostrana. Benigni i maligni tumori zglobnog nastavka donje vilice - klinička slika, konzervativno i hirurško lečenje. Dijagnostika i metode lečenja oboljenja viličnog zgloba. Rekonstrukcija viličnog zgloba.

Oboljenja pljuvačnih žlezda: Anatomija, fiziologija, patološka fiziologija i anatomija pljuvačnih žlezda i njihovih izvodnih kanala. Akutna i hronična specifična i nespecifična oboljenja pljuvačnih žlezda, degenerativna oboljenja pljuvačnih žlezda, kalkulusi pljuvačnih žlezda i njihovih izvodnih kanala, salivarne fistule, benigni i maligni tumori - dijagnostika i metode konzervativnog i hirurškog lečenja. Savremene dijagnostičke metode: sijalografija, ehografija, scintigrafija, kompjuterizovana tomografija i magnetna rezonanca.

Oboljenja kranijalnih nerava: Anatomija kranijalnih nerava. Anestezija, parestezija, pareza i paraliza kranijalnih nerava (n. facijalisa). Povrede n. trigeminusa, bolni sindromi lica i vilica - dijagnostika, konzervativno i hirurško lečenje.

Benigni i maligni tumori: Teorija nastanka tumora i TNM klasifikacija tumora. Rana dijagnostika i savremene dijagnostičke metode tumora kože, sluzokože usne šupljine i koštanog tkiva lica i vilica, benigni i maligni tumori vrata. Metastaze regionalnih limfnih čvorova i udaljene metastaze. Putevi metastaziranja. Principi hirurškog lečenja benignih i malignih tumora. Hirurška tehnika resekcije (maksile i mandibule) i rekonstruktivni zahvati u onkološkoj hirurgiji. Uloga onkološkog konzilijuma u lečenju malignih tumora MF regije (polihemioterapija, radioterapija, imunoterapija i kombinovane metode lečenja malignih tumora). Protetska nadoknada postresekcionih defekata.

Urođeni i stečeni deformiteti: Rascepi usana i nepca, razvojne anomalije vilica (progenija, mikrogenija, hipoplazija kondila mandibule, alveolarna protruzija, maksilarna protruzija, apertognatije i laterognatije, hipo i hipertrofija mekih i koštanih tkiva) - dijagnostika, diferencijalna dijagnostika i metode konzervativnog i hirurškog lečenja. Kongenitalne ciste i fistule vrata. Sindromi maksilofacijalne regije - kraniofacijalne anomalije, dijagnostika i principi lečenja. Sekundarna korekcija rascepa primarnog i sekundarnog palatuma. Stečeni deformiteti kao posledica povreda, infekcija i posle hirurških zahvata.

2. Opšta hirurgija (6 meseci)

Upoznavanje sa osnovnim hematološkim i laboratorijskim pregledima, principima sepse i antisepse, šokom, krvavljenjem, iskrvavljenjem, metodama hemostaze, nadoknada tečnosti (infuzije i transfuzije), infekcijama u opštoj hirurgiji i njihovim lečenjem, dijagnostikom i osnovnim principima imobilizacije koštanih preloma. Hirurška obrada rane. Priprema bolesnika za operaciju, dijagnostičke metode, postoperativni tok operisanih bolesnika.

3. Stomatologija (6 meseci)

Ortopedija vilice: Principi i metode obrade (savremene dijagnostičke metode) ortodontskih anomalija lica, vilica i anomalije razvoja i položaja zuba. Analiza modela. Principi i dejstva ortodontskih aparata. Ortodontsko - hirurško lečenje ortodontskih anomalija. Posttraumatska korekcija zagrižaja.

Stomatološka protetika: Krunice i mostovi, parcijalne i totalne proteze. Materijali za fiksne i protetske radove. Protetika u okviru preprotetske pripreme usta.

Oralna hirurgija: Anatomija, fiziologija i patološka anatomija usne šupljine. Morfologija zuba gornje i donje vilice. Tehnika davanja pojedinih vrsta anestezija. Komplikacije pri davanju lokalnih anestezija. Dijagnostika i hirurško lečenje cista vilica, oboljenje gingiva i sluzokože usne šupljine i periapikalnih procesa. Klešta za vađenje zuba u gornjoj i donjoj vilici, poluge. Indikacije za ekstrakciju zuba, ekstrakcija zuba i tehnika vađenja. Komplikacije pri ekstrakciji i posle ekstrakcije zuba, njihova prevencija i lečenje. Hirurška priprema vilica za protetsko zbrinjavanje. Transplantacija, replantacija i implantacija zuba.

Implantati.

4. Neurohirurgija (2 meseca)

Anatomija beze lobanje i kranijalnih živaca. Kraniocerebralne povrede, udružene povrede maksilofacijalne regije i kraniocerebralne povrede, oboljenja i povrede kranijalnih nerava, kongenitalne anomalije skeleta lobanje. Kongenitalne anomalije i dizrafije skeleta lobanje i nervnog sistema. Principi hirurškog lečenja povreda baze lobanje i dizrafičnih anomalija. Dijagnostičke metode u neurohirurgiji (angiografija, kompjuterizovana tomografija i magnetna rezonanca).

5. Otorinolaringologija (1 mesec)

Otorinolaringološka propedevtika (metode pregleda nosa, ždrela i larinksa). Traumatologija: povrede nosa, frontoetmoidalne regije, traheje. Dijagnostičke metode i terapija. Urgentna stanja u otorinolaringologiji: epistaksa, strana tela disajnih puteva, indikacije za traheotomiju i ovladavanje tehnikom traheotomije.

6. Anesteziologija sa reanimacijom (1 mesec)

Osnovni pojmovi i principi endotrahealne, lokalne i regionalne anestezije. Opšti pojmovi o anesteticima, lokalnim i opštim anestetičkim sredstvima, analgeticima, relaksantima i aparatu za anesteziju. Indikacije i kontraindikacije za lokalnu i opštu anesteziju. Priprema bolesnika za opštu anesteziju. Kardiopulmonalna i cerebralna reanimacija u akutnom zastoju srca i respiratornog aresta na terenu. Transport bolesnika, postoperativno intenzivno lečenje i monitoring hirurških bolesnika. Anestezija i reanimacija u ratnim uslovima.

7. Plastična i rekonstruktivna hirurgija (4 meseca)

Principi lečenja i planiranje hirurških zahvata predela lica, vilica, vrata i poglavine. Slobodni transplantati (kože, hrskavice, kostiju, masnog tkiva i živaca). Lokalni i udaljeni režnjevi (kožni, mišićni, miokutani). Slobodni mikrovaskularni režnjevi. Rekonstrukcije u maksilofacijalnoj regiji: usana, nosa, ušnih školjki i očnih kapaka. Opekotine i smrzotine, podela i principi lečenja. Dijagnostičke metode i planiranje konzervativnog i hirurškog lečenja kongenitalnih rascepa usana i nepca.

Praktična nastava maksilofacijalne hirurgije obuhvata:

1. Rad u ambulanti: dijagnostika i lečenje infekcija mekih tkiva lica i kostiju lica i vilica, dijagnostika povreda mekih i koštanih tkiva lica i vilica, dijagnostika i principi lečenja benignih i malignih tumora maksilofacijalne regije (učešće u radu onkološkog konzilijuma za MF regiju), dijagnostika i principi lečenja i postoperativna nega anomalija lica i vilica.

2. Rad u ambulantno-polikliničkoj hirurškoj sali: dijagnostika i konzervativno lečenje povreda gornje i donje vilice, povrede zuba, postoperativna kontrola bolesnika lečenih hirurškim metodama preloma gornje i donje vilice i anomalije lica i vilica. Dijagnostika benignih i malignih tumora MF regije, rad u konsultativnoj ambulanti.

3. Rad na bolesničkom odeljenju: vođenje medicinske dokumentacije, klinički pregledi i obrada bolesnika, preoperativna priprema bolesnika, postoperativna nega operisanih bolesnika.

4. Rad u hirurškoj sali: hirurško lečenje preloma gornje i donje vilice, jagodične kosti, hirurško lečenje cista vilica, vrata, oboljenja maksilarnih sinusa, preprotetski hirurški zahvati, hirurško lečenje benignih i malignih tumora maksilofacijalne regije, hirurško lečenje urođenih i stečenih anomalija lica i vilica.

Preporučuje se da se svih pet godina specijalizacije, obavi na klinikama Medicinskog fakulteta u Beogradu. Specijalistički staž iz maksilofacijalne hirurgije (31 + 9 dvosemestralna nastava) može se obaviti isključivo na Institutu za ORL I MFH Medicinskog fakulteta u Beogradu ili na klinikama za maksilofacijalnu hirurgiju Stomatološkog fakulteta u Beogradu, Novom Sadu i Nišu, pod rukovodstvom mentora imenovanim od strane ovlašćenog organa nadležnog fakulteta i nadležne katedre. Deo specijalističkog staža može se obavljati i u za to kvalifikovanim maksilofacijalnim ustanovama koje imaju MFH stacionar, ali striktno po ovom programu i pod rukovodstvom mentora imenovanih od strane ovlašćenih organa prema važećim kriterijumima i standardima.

Staž iz stomatoloških disciplina može se obaviti isključivo na klinikama Stomatološkog fakulteta u Beogradu, Novom Sadu i Nišu.

Program provere znanja

Specijalizacija maksilofacijalne hirurgije se obavlja po tačno utvrđenom programu, u mentorskom sistemu, uz usmerenost na individualan rad sa svakim lekarom na specijalizaciji i uz stalnu proveru stečenog znanja, organizovani sistem kolokvijuma i završni specijalistički ispit.

1. Tokom specijalističkog staža obavljaju se kolokvijumi i seminari iz sledećih oblasti:

1. Opšta hirurgija

2. Hirurška anatomija glave i vrata sa maksilofacijalnom propedevtikom

3. Traumatologija maksilofacijalne regije i oboljenja viličnog zgloba

4. Infekcije, oboljenja paranazalnih sinusa, ciste maksilofacijalne regije

5. Tumori maksilofacijalne regije

6. Deformiteti lica i vilica

7. Plastična i rekonstruktivna hirurgija

2. Predispitni kolokvijum iz maskilofaciajlne hirurgije kandidat polaže najranije mesec dana pred ispit pred dvočlanom komisijom nastavnika i sastoji se u detaljnoj proveri teorijskih znanja kandidata.

3. Nakon završenog teorijskog i praktičnog dela staža na Medicinskom fakultetu u Beogradu, kruženja (u definisanim ustanovama) i položenih kolokvijuma, specijalizant može pristupiti polaganju specijalističkog ispita uz pismenu saglasnost mentora.

4. Nakon završenog obaveznog specijalističkog staža, kandidat, koji je od strane mentora ocenjen da ima neophodno teorijsko i praktično znanje i ako je položio predviđene kolokvijume, pristupa polaganju završnog ispita pred ovlašćenom komisijom.

Specijalistički ispit se sastoji iz četiri dela:

1. Test

2. Izvođenje operativnog zahvata

3. Praktični pregled bolesnika

4. Usmeni ispit pred ispitnom komisijom (najmanje pet pitanja)

Ispitna komisija se sastoji od tri člana i većinu čine nastavnici matične specijalizacije.

Ovaj program usklađen je sa preporukama Evropskog udruženja za Maksilofacijalnu hirurgiju (EACMFS) i programom specijalizacije iz maksilofacijalne hirurgije na medicinskim fakultetima u Novom Sadu i Nišu.

TEORIJSKA NASTAVA IZ MAKSILOFACIJALNE HIRURGIJE

PRAKTIČNA MAKSILOFACIJALNA NASTAVA

Program specijalizacije po oblastima i veštinama

Katalog znanja i veština

I GRUPA: ORALNO - HIRURŠKI ZAHVATI

II GRUPA: HIRURŠKI ZAHVATI

III GRUPA: TRAUMATOLOGIJA LICA I VILICA

IV GRUPA: HIRURŠKO LEČENJE OBOLJENJA PLJUVAČNIH ŽLEZDA I VRATA

V GRUPA: UROĐENE, STEČENE I RAZVOJNE ANOMALIJE LICA I VILICA

VI GRUPA: PROTETSKA HIRURGIJA

VII GRUPA: ONKOLOŠKA HIRURGIJA

VIII GRUPA: PLASTIČNA I REKONSTRUKTIVNA HIRURGIJA

Nastava se održava na Institutu za ORL i MFH u Beogradu, Pasterova 2.

Po završenoj dvosemestralnoj nastavi, lekari na specijalizaciji stiču pravo da polažu predviđene kolokvijume.

Kolokvijum je kvalifikacionog karaktera, jer njegovim polaganjem specijalizant iz MFH stiče pravo polaganja specijalističkog ispita.

19. Urologija

pet godina
(60 meseci)

Cilj i namena specijalizacije

Zdravstvena specijalizacija iz Urologije je školski i razvojni proces, u kojem specijalizant stiče teoretska i praktična znanja koja ga osposobljavaju za samostalno zbrinjavanje bolesnika sa akutnim i hroničnim urološkim bolestima.

Specijalizacija Urologije traje 5 godina. Pri tome specijalizant prvo savladava

OPŠTI DEO - u trajanju 2 godine, a zatim i

POSEBNI DEO - u trajanju od 3 godine

Provera znanja

Na kraju specijalizacije u okviru svake pojedinačne oblasti (specijalizacije) mentor proverava znanje specijalizanta u obliku kolokvijuma i rezultate upisuje u indeks specijalističkog staža. Obavezni kolokvijumi su:

1. Opšti deo

2. Bolesti bubrega

3. Bolesti mokraćne bešike

4. Oboljenja uretre

5. Oboljenja polnih organa

POČETNI (OPŠTI) DEO SPECIJALIZACIJA (obavezan je za sve hirurške specijalnosti u trajanju od 2 godine, a može se obaviti u regionalnoj zdravstvenoj ustanovi ili u specijalizovanoj univerzitetskoj klinici odn. institutu).

(LEGENDA: a - asistira; o - operiše)

Kandidat je obavezan da savlada bazična teorijska, kao i temeljna praktična znanja o mehanizmima biološke odbrane organizma od infekcije, o patogenim mikroorganizmima, kao prouzrokovačima infekcije uopšte, o prevenciji i lečenju hemoterapeuticima, antibioticima i o imunizaciji. Posebnu pažnju treba obratiti na pojedine grupe i sojeve kao što su: stafilokokne infekcije, streptokokne infekcije, erizipel, antraks, infekcije izazvane gram-negativnim bacilima, klostridijalne i dr. anaerobne infekcije, aktinomikotične infekcije, infekcije izazvane gram-negativnom florom, gljivične i virusne infekcije.

Tokom praktične edukacije, specijalizant je dužan da uradi sledeće:

Tokom ovog dela specijalizacije, specijalizant treba da savlada i usvoji temeljna teoretska i praktična znanja iz dijagnostike, diferencijalne dijagnostike i lečenja svih akutnih abdominalnih stanja (sindrom peritonitisa, sindrom ileusa i sindrom intraabdominalnog krvarenja).

Tokom ovog dela specijalizacije specijalizant je dužan da uradi sledeće:

Tokom ovog dela specijalizacije, specijalizant treba da savlada sledeća teorijska znanja:

- funkcionalna anatomija lokomotornog aparata

- osnovni pojmovi o etiopatogenezi povreda (mehanizmi nastanka, klasifikacije)

- reanimacija i terapija šoka kod traumatizovanih i politraumatizovanih

- dijagnostički postupci u traumatologiji (grudni koš, duge kosti)

- savladavanje osnova ultrazvučne dijagnostike povreda trbuha

- konzervativno lečenje preloma kostiju

- traumatski i hemoragijski šok

- druge vitalne sistemske komplikacije traume (tromboembolija, masna embolija, respiratorne komplikacije, digestivni poremećaji, hidro-elektrolitski disbalans, posttraumatske psihoze i dr. delirantna stanja)

- priprema bolesnika za operativno lečenje

- postoperativna nega bolesnika

- operativni zahvati na koštano-zglobnom sistemu

- indikacije za urgentnim operativnim zahvatima u traumi i politraumi

- komplikacije preloma kostiju

- infekcije na kostima

Specijalizant je takođe dužan da uradi sledeće hirurške procedure:

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz regionalne, opšte i kombinovane anestezije. Izučava osnove procene i pripreme bolesnika za planirani hirurški zahvat. Savladava osnove kardio-pulmonalne reanimacije.

Specijalizant je takođe dužan da uradi sledeće:

- uzimanje učešća u 50 opštih anestezija

- procena i priprema 15 pacijenata za planirani hir. zahvat

- sudelovanje u 5 kardio-pulmonalnih reanimacija

- učestvuje u izvođenju 25 regionalnih anestezija

- plasiranje 10 centralnih venskih katetera (CVK)

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz oblasti intenzivne nege hirurških bolesnika.

Specijalizant usvaja znanja iz sledećih oblasti:

- pružanje prve pomoći kod opekotina

- transport opečenih

- primarna obrada svežih opekotina

- ocena i procena težine i stepena opečene površine

- patofiziologija opekotina

- mehanizam zarastanja opekotina

- terapija opekotinskog šoka

- urgentne hirurške procedure kod opekotina

- ekscizija opekotinske rane

- uzimanje i konzerviranje slobodnih kožnih transplantata

- indikacije za upotrebu slobodnih kožnih transplantata

- teoretske osnove formiranja slobodnih kožnih transplantata iz kulture tkiva

- akutna tubulska nekroza kao indikacija za akutnu hemodijalizu

- opekotine disajnih puteva

- negativni energetski bilans kod opečenih bolesnika

- imunološki aspekt kod opečenih

- hemijske opekotine i antidoti

- masovne opekotine, opekotine u politraumi, opekotine u ratu

Specijalizant odrađuje sledeće operativne procedure i zahvate:

Specijalizant savladava osnovna teorijska znanja iz oblasti kliničke patologije i uzima učešće u kliničkim autopsijama. Takođe savladava osnove pojedinih histopatoloških tehnika kao i tumačenje histopatoloških preparata iz oblasti koju specijalizira.

Nakon završenog opšteg dela, specijalizant, kako je već navedeno, pred 3-članom komisijom (mentor i dva člana), polaže glavni kolokvijum (ocena se upisuje u specijalistički indeks), i on predstavlja uslov za dalji nastavak specijalizacije.

POSEBNI DEO SPECIJALIZACIJE

Raspored staža u trajanju od 36 meseci:

Ukupno: 36 meseci

Sadržaj programa

Plastična, rekonstruktivna i estetska hirurgija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretsko i osnovno praktično znanje iz:

- posebnosti hirurške tehnike na području plastične i rekonstruktivne hirurgije

- principa mikrohirurgije

- transplantacije tkiva

- reparatorne hirurgije povređene ruke (rekonstrukcija mekih delova, tetiva, živaca, rešavanje preloma kostiju ruke, replantacija amputiranih prstiju)

- problematike limfedema donjih ekstremiteta

- lečenja dekubitalnih ulceracija

- lečenja tumora kože (benigni, maligni)

- lečenja koloida i hipertrofičnih ožiljaka

Specijalizant treba da uradi sledeće operativne zahvate:

- uzimanje jednostavnog transplantata kože - 5

- abdominoplastika - 4

- ingvinalna limfadenopatija - 2

- transplantacija kože - 3

Ginekologija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretska i osnovna praktična znanja o:

- anatomiji male karlice i karličnog dna

- fiziologiji i patofiziologiji ženskog genitalnog trakta

- akutnim ginekološkim bolestima

- akutnim bolestima u trudnoći (uključujući krvavljenja iz materice)

- metodama posleporođajne fizioterapije mišića karličnog dna i trbušne duplje

- rešavanju rascepanih mekih porođajnih puteva

- principima lečenja ginekoloških maligniteta

- operativnoj tehnici za korekciju izmenjene statike materice

- tehnici vaginalne totalne histerektomije

- tehnici prednje i zadnje vaginalne plastike

- dijagnostici i lečenju endometrioze

- tehnici laparoskopskih operacija opsežnih adhezivnih procesa

Specijalizant treba da uradi sledeće operativne zahvate:

vaginalna plastika - 3

plastika po Burchu - 2

šivenje epiziotomije - 5

Onkologija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretska i osnovna praktična znanja iz:

- interdisciplinarne obrade bolesnika sa malignom bolesti tokom planiranja dijagnostičkih i terapeutskih postupaka

- značaja histološke verifikacije i tipizacije kao i određivanja stepena diferencijacije tumora za planiranje terapije i prognoze

- značaja određivanja stadijuma raširenosti bolesti pre terapije po TNM sistemu i dijagnostičkih načina koji su za to potrebni: npr. endoskopija, limfografija, scintigrafija, aspiraciona biopsija

- indikacija za različite načine lečenja i njihove kombinacije (hirurgija, radioterapija, hemoterapija, imunoterapija, endokrinoterapija) i u vezi sa njima o rezultatima lečenja

- uloge hirurgije u onkologiji obzirom na njenu namenu (kurativna, palijativna, dijagnostička)

- načela operativne tehnike kod malignih tumora, uključujući moguće komplikacije u pogledu posebnosti bolesti i moguće ranije radiaciono ili hemijsko lečenje

- načela i tehnike intrerterijalne hemoterapije

- načina radioterapije, značaja i hirurških tehnika uklanjanja zaštitne limfne žlezde

- tehnika i mogućih komplikacija potkožnih venskih pregrada

- značaja redovnih kontrolnih pregleda posle lečenja

- mogućnosti rehabilitacije bolesnika sa malignom bolesti (fizikalna, psihička i socijalna)

- namene i značaja obaveznog prijavljivanja bolesnika sa malignom bolesti, njihove centralne registracije i obaveze lekara te delatnosti

Specijalizant treba da uradi sledeće operativne zahvate:

- uklanjanje malignog tumora kože - 2

Torakalna hirurgija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretsko i osnovno praktično znanje iz:

- anatomije i fiziologije pluća, medijastinuma i pleure

- dijagnostike, diferencijalne dijagnostike, terapije i prognoze bolesti iz područja torakalne hirurgije

- vrsta operativnih zahvata u torakalnoj hirurgiji

- mora ovladati tehnikom tipične torakotomije i resekcije rebara

Specijalizant treba da uradi sledeće operativne zahvate:

- torakotomija - 5

- zatvaranje torakotomije - 5

- torakalna drenaža - 5

- torakalna punkcija - 2

Kardiovaskularna hirurgija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretsko i osnovno praktično znanje o:

- osnovnoj patologiji i dijagnostici vaskularnih bolesti

- indikacijama i vrstama operativnih zahvata

- osnovama vantelesnog krvotoka

- operativnim pristupima velikim krvnim sudovima

- arterijskoj i venskoj anastomozi

Specijalizant treba da uradi sledeće operativne zahvate:

- anastomozu krvnih sudova ili šav velikog suda - 3

- preparacija velikih sudova - 4

Nefrologija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretsko i osnovno praktično znanje iz:

- prepoznavanja sindroma bolesti bubrega

- ocene funkcije bubrega i sedimenta urina

- obrade bolesnika sa arterijskom hipertenzijom

- prepoznavanja i rešavanja najčešćih poremećaja vode, elektrolita i acidobazne ravnoteže

- konzervativnog rešavanja hronične bubrežne slabosti

- doziranja lekova kod hronične bubrežne slabosti

- indikacija za biopsiju bubrega

- osnova imunosupresivnog lečenja bolesnika sa transplantiranim bubregom i prepoznavanja najčešćih komplikacija (na hospitalnom odeljenju)

- principa hemodijalize i peritonealne dijalize

- dijaliznih membrana, dijaliznih tečnosti i monitora

- vaskularnih pristupa za hemodijalizu i pristupa za peritonealnu dijalizu, akutnoj i hroničnoj dijalizi

- plazmaferezi, imunoadsorpciji, LDL-aferezi, hemoperfuziji akutnim i hroničnim komplikacijama dijalize (u centru za dijalizu)

- prepoznavanju i obradi najčešćih komplikacija posle transplantacije bubrega (u centru za transplantaciju bubrega)

Dijagnostička i interventna uroradiologija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretska i osnovna praktična znanja iz:

- dijagnostičkih radioloških metoda u urologiji (osnovne rendgenske dijagnostike urotrakta, ultrazvuk, skener, magnetna rezonanca)

- perkutanom pristupu bubregu (perkutana nefrostoma, perkutana punkcija bubrežne ciste, perkutano postavljanje ureteralnog katetera, perkutana dilatacija ureteralne stenoze)

Urologija

Sadržaj: Specijalizant stiče teoretsko i osnovna praktična znanje o:

- anatomiji, fiziologiji, patofiziologiji i patologiji nadbubrega, bubrega, uretera, mokraćne bešike, prostate i semenih kesica, uretre i spoljnih genitalija (testisa, ovojnica, semevoda)

- laboratorijskim analizama krvi i urina, pregledu eksprimata prostate i semene tečnosti

- indikacijama i tehnici izvođenja sledećih instrumentalnih ispitivanja

- endoskopiji uretre, mokraćne bešike, uretera i šupljine bubrega (uretroskopija, cistoskopija, ureterorenoskopija)

- biopsiji klješticama i aspiracijom

- urodinamskom ispitivanju gornjih i donjih mokraćnih organa

- uvođenju ureteralnih katetera i unutrašnjih splintova

- ultrazvuku mokraćnih organa i trbuha

- punkciji mokraćne bešike i bubrega

- indikacijama, tehnici i vrednosti rendgenskih ispitivanja u urologiji (pregledni snimak urogenitalnog trakta, cistogram, intravenska urografija, uretrografija, retrogradna pijelografija, angiografija)

- indikacijama i vrednosti izotopskih ispitivanja, kompjuterizovane tomografije i magnetne rezonance na području urologije

- indikacijama i kotraindikacijama za konzervativno i operativno lečenje bolesti urotrakta

- lečenju funkcionalnih smetnji urotrakta (električna stimulacija, vežbe za jačanje mišića karličnog dna)

- preoperativnoj pripremi bolesnika za operaciju

- posleoperativnom lečenju, zajedno sa enteralnom i parenteralnom ishranom

- farmakoterapiji u urologiji

- sprečavanju i lečenju posleoperativnih komplikacija

- spremanju bolesnika i prognostičkoj proceni kod uroloških bolesti

- minimalno invazivnom lečenju u urologiji (TUEVAP, termoterapija, stentovi)

- dezintegrativnim metodama u lečenju kalkuloze urinarnog trakta (ESWL, URS, PNLP).

Specijalizant treba da uradi sledeće operativne zahvate:

OPERATIVNI ZAHVATI (VEŠTINE) KOJE SPECIJALIZANT TREBA DA URADI NA UROLOŠKOJ KLINICI

OPERATIVNI RAD

Operiše

1. Potreban broj urađenih operacija

2. Nefrostomija operativna 2

3. Amputacija penisa 1

4. Radikalna orhiektomija 5

5. UCN 2 - 5

6. Ureterokutaneostomija 2

7. Operacije stres inkontinencije (TVT, TOT) 3 - 5

ASISTIRA

1. Potreban broj urađenih operacija

2. Ligatura dorzalne vene penisa 2

3. Parcijalna cistektomija 1

4. Nefrektomija sekundarna i teža 10

5. Ureterocistoneostomija 5

6. Ureterokutaneostomija 5

7. Perineostomija 2

8. Ureterokolostomija 2

9. Implantacija penilnih proteza 1 - 2

10. Operacije hipospadije 1 - 5

11. Limfadenektomija retroperitonealna 2

12. Radikalna nefrektomija 5 - 10

13. Ureteropijelična plastike 5 - 10

14. Nefrektomija parcijalna 2 - 5

15. Sutura veziko-vaginalne fistule 3 - 5

16. Uretrorafija 5

17. Nefroureterektomija 5 - 10

18. UCN kod fistula ureterovaginalnih 2 - 3

19. TUR prostatae + uretrotomija interna 10 - 20

20. Cistektomija totalna 3 - 5

21. Pannefrektomija 5

22. Plastika uretre 5

23. Ileal conduit 5

24. Vezikointestinoplastika

25. ESWL 20

26. Transplantacija bubrega 2 - 5

27. Rekonstrukcija karličnog dna 5

ENDOSKOPSKI RAD

Potreban broj urađenih operacija

1. Pregled prostate ultrazvukom 25

2. TUR tumora mokraćne bešike i prostate 10

3. TRUS biopsija prostate 10

4. Perkutana nefrostomija 5

5. Buziranje uretralnih stenoza 5

6. Uretrotomija interna 2

7. Perkutana nefrolitolapaksija 6

8. Laparoskopske intervencije u urologiji 8

9. Ureterorenoskopija 2 -5

OPERATIVNI ZAHVATI (VEŠTINE) KOJE SPECIJALIZANT TREBA DA URADI U MATIČNOJ USTANOVI

OPERATIVNI RAD

OPERIŠE

Potreban broj urađenih operacija

1. Cirkumcizija 20

2. Frenulotomija 10

3. Operacije hidrocele 10

4. Orhiektomija obična 5 - 10

5. Epididimektomija 2

6. Biopsija testisa 5

7. Cistostomija 5

8. Cistolitotomija 5

9. Operacija varikocele 20

10. Laparotomija za peritonelnu dijalizu 20

11. Pijelolitotomija 5

12. Ureterolitotomija 5

13. Nefrektomija lakša primarna 5

14. Prostatektomija transvezikalna 5 - 10

15. Descensus testis 10

16. Ablacija tumora mokraćne bešike 1

ASISTIRA

1. Epididimektomija 5

2. Pijelolitotomija 10

3. Ureterolitotomija 5

4. Cistostomija 10

5. Cistolitotomija 5

6. Operacija varikocele 5

7. Orhiektomija radikalna 5

8. Nefrektomija primarna 10

9. Ureterolitotomija pelvična i ilijačna 2

10. Prostatektomija 10

11. Nefrostomija 2

12. Amputacija penisa parcijalna 5

13. Nefrolitotomija obična 10

14. Descenzus testisa 5

ENDOSKOPSKI RAD

1. Kateterizacija mokraćne bešike 100

2. Cistoskopija eksplorativna 50

3. Uretrocistografija 20

4. Troakar cistostomija 10

5. Uretrocistoskopija eksplorativna 20

6. Punkcija mokraćne bešike 10

7. Bimanuelni tuše 20

8. Biopsija prostate iglom - transperinealna 20

9. Kateterizacija uretera 30

10. Elektrolitotripsija kamena mokraćne bešike 5

20. Kardiohirurgija

šest godina
(72 meseca)

I

Specijalizacija iz kardiohirurgije podrazumeva organizovanje teorijske edukacije i praktične obuke lekara na specijalizaciji, koji bi po završenoj obuci i položenom ispitu stekli zvanje lekara specijaliste kardiohirurgije.

Cilj planske edukacije u toku specijalizacije iz kardiohirurgije, je formiranje kardio hirurga koji bi bio osposobljen da sprovodi i unapređuje kardio hiruršku praksu u oblasti dijagnostike, operativnog lečenja i kliničke kontrole srčanih bolesnika.

II

Činjenica da se kardiovaskularna oboljenja, prema aktuelnim epidemiološkim studijama u našoj zemlji, kao i u Evropi, nalaze na prvom mestu među nekontaktnim oboljenjima, ističe značaj formiranja ove hirurške specijalizacije, u okviru tercijarne zdravstvene zaštite našeg stanovništva.

III

Specijalizacija iz kardio hirurgije traje 6 godina i sastoji se iz dva dela. Prvi deo se odnosi na opštu hirurgiju (u trajanju od 2 godine), a drugi deo se odnosi na kardio hirurgiju (u trajanju od 4 godine).

Svakom specijalizantu se određuje mentor za celokupni specijalistički staž (univerzitetski nastavnik sa više od 10 godina specijalističkog staža u kardio hirurgiji). Za pojedine oblasti mentor može odabrati komentore (nastavnike, doktore ili magistre nauka sa više od 10 godina specijalističkog staža u kardio hirurgiji), radi pomoći u edukaciji specijalizanta.

IV

Prvi deo specijalizacije (2 godine) specijalizant provodi u ustanovi u kojoj se radi opšta hirurgija (instituti, klinike, odeljenja) i koje imaju uslove za edukaciju iz opšte hirurgije po propisanom planu specijalizacije.

Drugi deo specijalizacije (4 godine) specijalizant provodi u Univerzitetskoj ustanovi u kojoj se radi kardio hirurgija (instituti, klinike) i koje imaju uslove za realizaciju propisanog plana specijalizacije iz kardio hirurgije.

Ukoliko se specijalizacija obavlja u ustanovi u kojoj se ne može u celosti realizovati staž specijalizacije po predviđenom planu (ne mogućnost primene odgovarajućih dijagnostičkih i operativnih procedura), potrebno je obezbediti da specijalizant određeni vremenski period provede u drugim institucijama u zemlji, ili eventualno inostranstvu, u vremenu predviđenim programom specijalizacije.

Vreme provedeno van institucije se računa u specijalistički staž, ukoliko je specijalizant dobio zadovoljavajuću ocenu od nadležnog rukovodioca ustanove u kojoj je obavio deo specijalizacije.

V

Specijalizacija se zasniva na negovanju principa akademizma i formiranju profila tzv. akademskog hirurga kao tekovine savremenih trendova u edukaciji lekara specijalista. Mentor upoznaje specijalizanta sa osnovama naučne metodologije kao sredstva dominantnog kulturološkog i edukacionog iskustva, i kao baze za razvoj sposobnosti uočavanja i kanalisanja ideja biološke problematike u formalnu, naučno formulisanu hipotezu koja treba da omogući kliničku realizaciju postavljenih ciljeva. Specijalizant treba da poseduje osnovna znanja kompjuterske tehnologije, informatike i biostatistike, što je preduslov za njegovo uključivanje u naučno-istraživački rad (pisanje stručnih radova, učešće na seminarima, prezentacije na kongresima itd.). Tokom specijalizacije kandidat ima obavezu da objavi "in extenso" dva rada iz oblasti kardio hirurgije u domaćim ili internacionalnim časopisima.

VI

Organizacija specijalizacije iz kardio hirurgije vrši se preko poslediplomske Katedre za kardio hirurgiju na Medicinskom fakultetu, koja donosi i program dvosemestralne teorijske nastave za specijalizante.

VII

Po odobrenoj specijalizaciji, specijalizantu se uručuje specijalistički indeks (stažerska knjižica) i specijalizantski karton u koji se upisuju asistencije i operacije koje svojim potpisom overava najstariji specijalista koji je operisao ili asistirao operaciju specijalizantu.

Tokom specijalizacije, mentor ima obavezu da u odgovarajućim vremenskim intervalima kandidatu zakazuje konsultacije i kolokvijume u cilju provere stečenog znanja. Nakon završenog prvog dela dvogodišnje specijalizacije iz opšte hirurgije, specijalizant polaže kolokvijum pred tročlanom komisijom opštih hirurga (mentor i dva člana - nastavnici Medicinskog fakulteta), i čije je polaganje uslov za nastavak specijalizacije iz kardio hirurgije.

VIII SADRŽAJ SPECIJALIZACIJE

1. POČETNI (OPŠTI) DEO SPECIJALIZACIJE

1. POČETNI (OPŠTI) DEO SPECIJALIZACIJE odnosi se na edukaciju iz opšte hirurgije (identičan je za sve profile hirurških specijalizacija) i traje 2 godine.

(legenda: p - posmatra, a - asistira, o - operiše)

1.1. HIRURŠKE INFEKCIJE 2 meseca

Kandidat je obavezan da savlada bazična teorijska, kao i temeljna praktična znanja o mehanizmima biološke odbrane organizma od infekcije, o patogenim mikroorganizmima, kao prouzrokovačima infekcije uopšte, o prevenciji i lečenju hemoterapeuticima, antibioticima i o imunizaciji. Posebnu pažnju treba obratiti na pojedine grupe i sojeve kao što su: stafilokokne infekcije, streptokokne infekcije, erizipel, antraks, infekcije izazvane gram negativnim bacilima, klostridijalne i druge anaerobne infekcije, aktinomikotične infekcije, infekcije izazvane gram negativnom florom, gljivične i virusne infekcije.

Tokom praktične edukacije, specijalizant je dužan da uradi sledeće:

1.2. ABDOMINALNA HIRURGIJA 7 meseci

Tokom ovog dela specijalizacije, specijalizant treba da savlada i usvoji temeljna teoretska i praktična znanja iz dijagnostike, diferencijalne dijagnostike i lečenja svih akutnih abdominalnih stanja (sindrom peritonitisa, sindrom ileusa i sindrom intraabdominalnog krvarenja).

Tokom ovog dela specijalizacije specijalizant je dužan da uradi sledeće:

1.3. TRAUMATOLOGIJA 9 meseci

Tokom ovog dela specijalizacije, specijalizant treba da savlada sledeća teorijska znanja:

- funkcionalna anatomija lokomotornog aparata

- osnovni pojmovi o etiopetogenezi povreda (mehanizmi nastanka, klasifikacije)

- reanimacija i terapija šoka kod traumatizovanih i politraumatizovanih

- dijagnostički postupci u traumatologiji (grudni koš, duge kosti)

- savladavanje osnova ultrazvučne dijagnostike povreda trbuha

- konzervativno lečenje preloma kostiju

- traumatski i hemoragijski šok

- druge vitalne sistemske komplikacije traume (tromboembolija, masna embolija, respiratorne komplikacije, digestivni poremećaji, hidroelektrolitski disbalans, postraumatske psihoze i druga delirantna stanja)

- priprema bolesnika za operativno lečenje

- postoperativna nega bolesnika

- operativni zahvati na koštano-zglobnom sistemu

- indikacije za urgentnim operativnim zahvatima u traumi i politraumi

- komplikacije preloma kostiju

- infekcije na kostima

Specijalizant je takođe dužan da uradi sledeće hirurške procedure:

1.4. ANESTEZIOLOGIJA SA REANIMATOLOGIJOM 2 meseca

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz regionalne, opšte i kombinovane anestezije. Izučava osnove procene i pripreme bolesnika za planirani hirurški zahvat. Savladava osnove kardio-pulmonalne reanimacije. Specijalizant je takođe dužan da uradi sledeće:

- uzimanje učešća u 50 opštih anestezija

- procena i priprema 15 pacijenata za planirani hirurški zahvat

- sudelovanje u 5 kardio-pulmonalnih reanimacija

- učestvuje u izvođenju 25 regionalnih anestezija

- plasiranje 10 centralnih venskih katetera (CVK)

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz oblasti intenzivne nege hirurških bolesnika.

1.5. HIRURŠKA INTENZIVNA TERAPIJA 2 meseca

Specijalizant usvaja teorijska i praktična znanja iz oblasti intenzivne nege hirurških bolesnika

1.6. OPEKOTINE 1 mesec

Specijalizant usvaja znanja iz sledećih oblasti:

- pružanje prve pomoći kod opekotina

- transport opečenih

- primarna obrada svežih opekotina

- ocena i procena težine i stepena opečene površine

- patofiziologija opekotina

- mehanizam zarastanja opekotina

- terapija opekotinskog šoka

- urgentne hirurške procedure kod opekotina

- ekscizija opekotinske rane

- uzimanje i konzerviranje slobodnih kožnih transplantata

- indikacije za upotrebu slobodnih kožnih transplantata

- teoretske osnove formiranja slobodnih kožnih transplantata iz kulture tkiva

- akutna tubulska nekroza kao indikacija za akutnu hemodijalizu

- opekotine disajnih puteva

- negativni energetski bilans kod opečenih bolesnika

- imunološka aspekt kod opečenih

- hemijske opekotine i antidoti

- masovne opekotine, opekotine u politraumi, opekotine u ratu

Specijalizant odrađuje sledeće operativne procedure i zahvate:

1.7. PATOLOGIJA 1 mesec

Specijalizant savladava osnovna teorijska znanja iz oblasti kliničke patologije i uzima učešće u kliničkim autopsijama. Takođe savladava osnove pojedinih histopatoloških tehnika kao i tumačenje histopatoloških preparata iz oblasti koju specijalizira.

Nakon završenog opšteg dela, specijalizant, kako je već navedeno, pred tročlanom komisijom (mentor i dva člana), polaže glavni kolokvijum (ocena se upisuje u specijalistički indeks), i on predstavlja uslov za dalji nastavak specijalizacije iz opšte ili kardiovaskularne hirurgije

2. POSEBNI DEO SPECIJALIZACIJE
odnosi se na edukaciju iz kardio hirurgije i traje 4 godine

legenda: (p-posmatra, a-asistira, o-operiše)

2.1. UVOD U KARDIOHIRURGIJU, KARDIOANESTEZIJA I HEMODINAMSKI MONITORING (2 meseca)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Anatomija i patološka anatomija srca i krvnih sudova, fiziologija i patofiziologija kardiovaskularnog sistema, hemodinamika i hemodinamski monitoring, neinvazivna i invazivna kardiovaskularna dijagnostika, klinička kardiologija i angiologija, indikacije i priprema bolesnika za operativno lečenje, anestezija na otvorenom srcu i postoperativni tretman kardiohirurških bolesnika.

Praktična edukacija

*Kardiološka ambulanta (EKG dijagnostika)

*Ehokardiografski kabinet (EHO, stress EHO, i doppler dijagnostika srca)

*Kabinet nuklearne medicine (kardioscintigrafija i kardioscan)

*Radiološki kabinet (periferne angiografije, endovaskularni stent, NMR, MSL i skeneri u kardiovaskularnoj dijagnostici)

*Vaskularna laboratorija (EHO i doppler vaskularna dijagnostika)

*Kateterizaciona laboratorija (kateterizacija srca, aortografija, ventrikulografija, koronarografija, elektrofiziološka dijagnostika i interventne kardiološke procedure-balon dilatacija, stentovi)

*Pejsmejker centar (dijagnostika poremećaja srčanog ritma - 24h EKG Holter monitoring, pejsmejker kontrole)

*Uvod u anesteziju (monitoring EKG-a, TA, CVP, Swan-Ganz kateter)

2.2. EKSTRAKORPORALNA CIRKULACIJA (2 meseca)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Ekstrakorporalna cirkulacija i monitoring, mašina za EKK cirkulaciju i delovi EKK sistema, intraoperativna protekcije miokarda, hemodinamski i biohemijski monitoring, tehnike kardiopulmonalnog bypassa (parcijalni, totalni, cirkulatorni arest), asistirana cirkulacija i mehanička potpora cirkulacije.

Praktična edukacija

2.3. HIRURGIJA UROĐENIH SRČANIH MANA (6 meseci)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Anatomija i patološka anatomija, fiziologija i patofiziologija urođenih srčanih mana u dece i odraslih, specifičnost dijagnostike urođenih srčanih mana, klinička pedijatrijska kardiologija i indikacije za operativno lečenje.

Praktična edukacija

*Pedijatrijska Kardiologija

(osnovi dijagnostike, klinike i postoperativnog tretmana urođenih srčanih mana u dece)

2.4. HIRURGIJA AORTE (10 meseci)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Etiopatogeneza, morfologija, dijagnostika, klinika, i lečenje akutnih i hroničnih formi stenozantno-okluzivne i aneurizmatske bolesti, disekcija i drugih patoloških stanja aorte.

Praktična edukacija

2.5. KORONARNA HIRURGIJA (10 meseci)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Dijagnostika, klinika, razvoj i morfološke sekvele stenozanto-okluzivnih promena na koronarnim arterijama i srčanom mišiću. Značaj preoperativnog ispitivanja funkcije leve komore, komplikacije infarkta miokarda, indikacije i tehnike operativnog rešavanja koronarne bolesti i komplikacija infarkta miokarda.

Praktična edukacija

2.6. HIRURGIJA SRČANIH ZALISTAKA (10 meseci)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Dijagnostika, klinika, morfologija i hemodinamika stečenih srčanih mana, indikacije za operaciju, tehnike reparacije ili zamene zaliska, vrste i karakteristike arterficijalnih zalistaka, postoperativne komplikacije.

Praktična edukacija

2.7. HIRURGIJA PERIKARDA I TUMORI SRCA (3 meseca)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Etiopatogeneza i klinika akutnih i hroničnih formi perikarditisa, indikacije i tehnike operativnog ili neoperativnog rešavanja; Klinika, etiopatogeneza tumora srca (miksoma) i timusa i tehnike operativnog rešavanja.

Praktična edukacija

2.8. HIRURGIJA POREMEĆAJA SRČANOG RITMA (2 meseca)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Etiopatogeneza, klasifikacija brzih i sporih poremećaja srčanog ritma i indikacije za različite oblike nefarmakološkog tretmana. Klinika i modaliteti elektroterapije, vrsta elektrostimulatora (pejsmejkera)

Praktična edukacija

2.9. POVREDE SRCA I KRVNIH SUDOVA (2 meseca)

Specijalizant treba da stekne teorijsko znanje: Dijagnostika, klinika i hirurški tretman izolovanih i kombinovanih povreda srca i krvni sudova, principi zbrinjavanja politraume.

Praktična edukacija

2.10. TRANSPLANTACIONA HIRURGIJA

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja: Indikacije i kontraindikacije za transplantaciju srca, srca i pluća; Tehnike pripreme srca (pluća) donora za transplantaciju, hirurške tehnike transplantacije i kontraindikacije za uzimanje srca (pluća) donora; Postransplantacione komplikacije.

Praktična edukacija

* Transplantacija srca

* Transplantacija pluća

Praktična edukacija je fakultativna i odvija se kada se steknu uslovi u zemlji.

2.11. MINIMALNA INVAZIVNA KARDIO HIRURGIJA I ROBOT HIRURGIJA

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja Indikacije i kontraindikacije za primenu minimalnih invazivnih kardio hirurških procedura, tehniku rada sa posebnom vrstom opreme i aparatima.

*Praktična edukacija

Praktična edukacija je fakultativna (u inostranim centrima) ili kada se steknu uslovi u zemlji.

2.12. POSTOPERATIVNA INTENZIVNA TERAPIJA I REANIMACIJA (1 mesec)

Specijalizant treba da stekne teorijska znanja i veštine: Arteficijalna ventilacija i respiratorni monitoring, EKG i hemodinamski monitoring, tretman srčane slabosti (intraortna balon pumpa), privremeni spoljni pejsmejker i defibrilator u tretmanu aritmija srca, bilans tečnosti i elektrolita, biohemijski i acido-bazni monitoring, supstitucija koloida i kristaloida, kontrola drenova, monitoring diureze, RTG kontrola, gastrointestinalna sukcija, kontrola periferne cirkulacije i temperature, kontrola neuroloških funkcija i znakova infekcije.

21. Urgentna medicina

pet godina
(60 meseci)

Opšte odredbe

Specijalizacija iz urgentne medicine počinje posle osnovnih studija medicine. Dužina trajanja specijalizacije je pet godina.

Namena specijalizacije

Specijalizacija iz urgentne medicine treba da omogući formiranje takvog profila lekara koji može da, u svim urgentnim stanjima bude od odlučujuće pomoći u uspostavljanju vitalnog stanja pacijenta.

Specijalizacija kod nas postoji dvadesetak godina i namenjena je formiranju specijaliste koji u celokupnom sistemu zdravstvene zaštite radi samostalno u jedinicama urgentne medicinske pomoći i u bolnicama u specijalizovanim ambulantama za reanimaciju i za hitan prijem.

Trajanje i struktura specijalizacije

Specijalizacija iz urgentne medicine traje pet godina. Celokupni tok kruženja deli se na dva dela.

Prvi deo podrazumeva kruženje u bolničkim jedinicama uskih specijalističkih grana.

Program kruženja je napravljen tako da se u toku kruženja od grana koje se odlikuju manje urgentnim stanjima prelazi na kruženje po granama koje se odlikuju više urgentnim stanjima. Taj deo specijalističkog kruženja traje četiri godine.

Drugi deo se odnosi na kruženje u Urgentnom centru. Taj deo traje godinu dana.

Radi postupnosti i radi pravilnog edukativnog reda, celokupni tok kruženja treba da se odvija po tačno utvrđenom redosledu koji je prikazan na tabeli.

Radno­edukativne obaveze u toku specijalizacije

Za sprovođenje medicinskih postupaka lekara na specijalizaciji odgovoran je lekar specijalista pod čijom se kontrolom sprovodi edukativni proces.

U cilju sticanja potrebnih znanja i veština, pored edukacije u toku redovnog radnog vremena, specijalizant ima obavezu i da učestvuje u dežurstvima u ustanovi u kojoj obavlja specijalistički staž. Taj stav se naročito odnosi na dežurstvo u Urgentnom centru.

Broj dežurstva ne može biti veći od jednog nedeljno.

Provera znanja

U toku specijalističkog kruženja specijalizanti iz Urgentne medicine polažu četiri kolokvijuma. Dva pismena i dva usmena. Pismeni kolokvijumi su iz internističkih i hirurških grana a usmeni - treći koji se odnosi na kolokvijum iz Urgentne medicine (Urgentni centar). Taj kolokvijum podrazumeva znanje iz ranog hospitalnog tretmana urgentnih bolesnika. Četvrti kolokvijum, takođe usmeni se polaže u Zavodu za hitnu medicinsku pomoć u Beogradu i odnosi se na tretman urgentnih bolesnika na terenu i u transportu sanitetskim kolima.

Prvi pismeni kolokvijum iz internističkih grana obuhvata sledeće oblasti:

a. Hematologija

b. Gastroenterologija

c. Infektologija

d. Nefrologija

e. Pedijatrija

f. Endokrinologija

g. Alergologija

h. Psihijatrija

i. Kardiologija

j. Pulmologija

k. Toksikologija

l. Anestezija

Drugi pismeni kolokvijum iz hirurških grana obuhvata:

lj. Urologija

m. Ginekologija i akušerstvo

n. Hirurgija

nj. Ortopedija

o. ORL

p. Oftalmologija

r. Neurohirurgija

Treći usmeni kolokvijum iz urgentne medicine podrazumeva:

Trauma:

s. održavanje vitalnih funkcija

t. dijagnostika traumatizovanog bolesnika

Komatozna stanja:

a. diferencijalna dijagnoza komatoznih stanja

b. lečenje koma različitog porekla

Šokna stanja:

a. diferencijalna dijagnoza šoknih stanja

b. lečenje šoknih stanja različitog porekla

c. trovanja hemijskim sredstvima i gljivama

d. diferencijalna dijagnoza intoksikacija različitog porekla

e. lečenje otrovanog

Intubacija

a. orotrahealna i nazotrahealna - tehnika

b. indikacije za intubaciju bolesnika

Respirator

Vrste respiratora

a. indikacije za postavljanje bolesnika na respirator

b. infuziona terapija

c. vrste infuzionih rastvora

d. indikacija za infuzionu terapiju

Analgezija i relaksacija

a. vrste analgetika i izbor u transportu prema indikacijama

b. vrste relaksanata i izbor u transportu prema indikacijama

Četvrti usmeni kolokvijum iz hitne medicinske pomoći podrazumeva:

Trijaža na terenu:

Da li je bolesnik za kućno lečenje ili za transport u zdravstvenu ustanovu

Koja vrsta medicinske usluge se može izvoditi u kući

Dijagnoza:

Klinička orijentacija u nejasnim stanjima (diferencijalna dijagnoza torakalnog i abdominalnog bola)

Farmakoterapija

Koje vrste lekova se smeju primenjivati na terenu

Infuziona terapija:

Koji infuzioni rastvori se mogu koristiti na terenu i kada

Trauma:

Tretman traumatizovanog bolesnika na terenu i u transportu

Teška kardiovaskularna stanja:

a. tretman bolesnika sa infarktom na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika u hipertenzivnoj krizi na terenu i u transportu

c. tretman bolesnika sa srčanim zastojem na terenu i tretiranje stanja posle srčanog zastoja na terenu

d. tretman bolesnika sa malignom aritmijom na terenu i u transportu

e. tretman bolesnika sa disekcijom aneurizme aorte na terenu i u transportu

Teška pulmološka stanja:

a. tretman bolesnika u statusu asmaticus-u na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika sa spontanim pneumotoraksom na terenu i u transportu

Teška endokrinološka stanja:

a. tretman bolesnika sa apopleksijom hipofize na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika u tireotoksičnoj krizi

c. tretman bolesnika u dijabetičnoj komi na terenu i u transportu

d. tretman bolesnika u hipoglikemijskoj komi na terenu i u transportu

e. tretman bolesnice koja je imala hiperstimulaciju ovarijuma na terenu i u transportu

Teška gastroenterološka stanja:

a. tretman bolesnika sa krvarenjem iz digestivnog trakta na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika sa perforacijom želuca i žučne kese na terenu i u transportu

c. tretman bolesnika sa ileusom na terenu i u transportu

d. tretman bolesnika s teškom malignom bolešću na terenu i u transportu

e. tretman bolesnika sa peritonitisom na terenu i u transportu

Teška hematološka oboljenja:

a. tretman bolesnika sa hemoragijskim sindromom na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika sa hemofilijom B na terenu i u transportu

c. tretman bolesnika sa neutropenijom i agranulocitozom na terenu i u transportu

Teška bubrežna oboljenja:

a. tretman bolesnika sa akutnom bubrežnom insuficijencijom na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika sa hroničnom bubrežnom bolešću u transportu kada se doprema na hemodijalizu

c. tretman bolesnika sa transplantiranim bubregom kome je potrebno izvršiti neku zdravstvenu intervenciju

d. tretman bolesnika sa torzijom testisa na terenu i u transportu

Teška ginekološka i akušerska stanja:

a. tretman bolesnice sa masivnim krvarenjem iz uterusa i vagine na terenu i u transportu

b. tretman bolesnice sa teškim malignomom ginekoloških organa na terenu i u transportu

c. tretman trudnice, kojoj je počeo porođaj na terenu i u transportu naročito u ruralnim sredinama

d. tretman trudnice sa komplikovanim, patološkim stanjem pri porođaju na terenu i u transportu, naročito u ruralnim sredinama

Teška ORL stanja:

a. tretman deteta sa stranim telom u larinksu na terenu i u transportu

b. tretman deteta sa stranim telom u nosu na terenu i u transportu

c. tretman bolesnika sa traumatskim oštećenjem bubne opne na terenu i u transportu

d. tretman bolesnika sa traumatskom, masivnom povredom prednjeg masiva na terenu i u transportu

e. tretman bolesnika sa traumatskom povredom maksile i mandibule na terenu i u transportu

Teška oftalmološka stanja:

a. tretman bolesnika sa traumatskom, penetrantnom povredom oka na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika sa stranim telom u konjuktivi

c. tretman bolesnika sa "suvim očima" kod egzoftalmusa u Grevsovoj bolesti na terenu

Teška neuropsihijatrijska oboljenja

a. tretman bolesnika u epileptičnom statusu na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika u mijasteničnoj krizi na terenu i u transportu

c. tretman bolesnika u krizi sa multiplom sklerozom

d. tretman agitiranog psihijatrijskog bolesnika na terenu i u transportu

Opekotine, udar struje, ugušenje, davljenje

a. tretman bolesnika sa masivnim opekotinama na terenu i u transportu

b. tretman bolesnika sa elektrokucijom na terenu i u transportu

c. tretman bolesnika sa ugušenjem od otrovnih para i gasova u kesonima, rudnicima i pri eksploziji u zatvorenom prostoru na terenu i u transportu

d. tretman bolesnika koji se davio u vodi na terenu i u transportu

Ubod insekta, krpelja, zmije i trovanje gljivama

a. tretman bolesnika koga je ubo insekt i tretman alergijske reakcije koji je taj ubod izazvao na terenu

b. tretman bolesnika koga je ubo krpelj na terenu

c. tretman bolesnika koga je ujela zmija na terenu i u transportu

d. tretman otrovanih bolesnika sa pečurkama na terenu i u transportu

Veštine u toku kruženja

Vreme, mesto i veštine u toku kruženja

Vreme, mesto i spisak veština koje specijalizant mora da savlada u toku kruženja prikazani su na sledećoj tabeli: